Türkiye'yi geçtiğimiz Salı günü saatlerce karanlığa mahkum eden elektrik kesintisinin faturası kesildi. 5 ana hattın ayna anda bakıma alınmasının bir 'işletme hatası' olduğu kaati oluşunca TEİAŞ Genel Müdürü Kamal Yıldır istifa etti. 2 daire başkanı da açığa alındı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız; tam bir hafta önce, Van hariç bütün yurtta saatlerce karanlığa neden olan elektrik kesintileriyle ilgili yürütülen soruşturmanın sonucunu dün açıkladı. Tüm Sanayici ve İşadamları Derneği'nin (TÜMSİAD) yeni yönetim kurulunu bakanlıktaki makamında kabulü sonrasında ülke genelinde yaşanan elektrik kesintilerine ilişkin açıklamalarda bulunan Bakan Yıldız, kesintinin iletim sistemindeki bir hattaki arızayla beraber başladığını ifade etti.
Bakan Taner Yıldız, “TEİAŞ'ın ve ilgili bütün arkadaşlarımızla alakalı, gerek işletim hatası gerekse aşırı risk alındığına inandığımız bir yapıyı görüyoruz. Arızalı bir hat varken, o anda bakım varken üç gün içerisinde bitireceklerini söylemişler. Üç gün geçse normalde o olmayacak. Öyle bir teknik hatanın olma ihtimali de kalmıyor. Diyorlar ki 'sistem diğer iletim hatları üzerinden rahatlıkla enerji iletimini sağlayabilir' ancak bu bir risk. Sisteme duyulan öz güven, arkadaşlarımızın tecrübesine, kendilerine duyduğu öz güven veya aşırı risk alma eğilimi bu noktaya getiriyor. Yani siz bir uçağı 20 yıl kullanıyorsunuz bir defasında kaza yapıyorsunuz ama o da ciddi bir sıkıntıya sebep oluyor. O yüzden arkadaşlarımız özellikle arızalı bir başka hat varken, doğu ile batıyı bağlayan hat varken diğer hattın bakımını mutlaka askıya almaları gerekirdi diye düşünüyoruz” dedi.
Türkiye'de 31 Mart tarihinde 80 ilde elektriklerin kesilmesine neden olan sistem çöküntüsü her biri 380 kilovolt olan 5 ana enerji iletim hattının aynı anda bakıma alınmasının neden olduğu kanaatine varıldı. Gölbaşı-Kayseri (Güney), Gölbaşı-Kayseri (Kuzey), Kayabaşı-Bağlum, Oymapınar-Er menek ve Atatürk Barajı-Gaziantep-2 enerji iletim hatlarının aynı anda bakıma alın masında sorumluluğu tespit edilen TEİAŞ Genel Müdürü Kemal Yıldır istifa etti.
Genel Müdür Kemal Yıldır'ın ardından, yürütülen soruşturma kapsamında görevden uzaklaştırılan diğer iki ismin ise TEİAŞ Yük Tevzii Daire Başkanı Hüseyin Yaylacıoğlu ile TEİAŞ Bilgi İşlem Daire Başkanı Bahadır Uçan olduğu öğrenildi. Geçtiğimiz Salı günü gündüz saatlerinde tüm yurtta elektrikler kesilince; ilk olarak yaşanan bu şok durumdan çıkmak için çöken şebeke sistemi devreye alınmıştı. Hemen ardından da kesintide insan hatası olup olmadığına ilişkin soruşturma başlatılmıştı.
Açıklanın ardından soruları cevaplandıran Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, “Doğu bölgesindeki üretim fazlalığına bağlı yüksek frekans, batı bölgesinde de tüketim fazlalığına bağlı düşük frekans nedeniyle gerek üretim santralleri, gerekse iletimdeki hatlar toplam 12 saniye içerisinde birbirini tetikleyerek en son bulunduğumuz noktaya ulaşıyor. Birçok olumsuzluğun çok kısa bir süre diliminde bir araya gelmiş olması çok az rastlanan bir konu olmakla beraber burada gerçekleşti” dedi.
Yaşanan elektrik kesintisi sebebiyle tazminat ödenmesinin söz konusu olmadığını belirten Yıldız, “TEİAŞ'la yapılan sözleşmeler, anlaşmalar tazminatı ihtiva etmiyor. Şu kadar milyar dolarlık zarar olduğu söyleniyor 6 saat içerisinde. 6 saat içerisinde o kadar milyar dolar mı kazanıyordu işletmeler. Bir yerde zarar var demeniz için o kadar kar ediliyor olması lazım” ifadelerini kullandı. Yıldız, kesinti sırasında yaşanan mali kaybın elektrik faturalarına bir kuruş bile yansıtılmayacağını vurguladı. Ücretsiz elektrik vaadinin gerçekçi olmadığını söyleyen Yıldız, bedelini bir başkasına ödetmeden ücretsiz elektrik verilemeyeceğini
belirtti.
Enerji Bakanlığı'nda son 33 yıldan bu yana dürüst, öz güvene sahip, çalışkan ve gayretli arkadaşlardan oluşan bir ekip bulunduğunu belirten Bakan Taner Yıldız, “Bu cümleyi benim söylemem tek başına ne kadar anlamlı olur bilmiyorum ama ENTSOE (European Network of Transmission System Operators for Electricity - Avrupa Elektrik İletim Operatörleri Ağı) yetkilileri özellikle böylesine büyük bir şebekenin tekrar ayağa kaldırılmasındaki hızdan bahsettiler ve 'bu teknik olarak da başarılı bir dönemdir' diye nitelediler. O yüzden emeği geçen bütün arkadaşlarımıza da ben teşekkür ediyorum" dedi.
TEİAŞ'ın, bildiğiniz gibi yaklaşık 52 bin kilometrelik, 154 kilovat ve 380 kilovat güç ile beraber bir anlamda enerji sisteminin otobanı olduğunu vurgulayan Bakan Taner Yıldız, "Çok geniş bir ağa sahip. Dağıtım hatlarıyla beraber Avrupa'nın ikinci büyük şebekesinden bahsediyoruz. 1,2 milyon kilometrelik bir iletim ve dağıtım hattından bahsediyoruz.” Yıldız, TEİAŞ'ın, yıllık 1,6 milyar lira civarında yatırım yapan ve bunu kamu bütçesi yerine kendi tarife ve işletmeciliği ile sağlayan bir kuruluş olduğunu vurguladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile birlikte bugün çıkacakları İran seyahatine ilişkin soruları da cevaplandıran Enerji Bakanı Yıldız, doğalgaz fiyatıyla ilgili uluslararası tahkim sürecine ilişkin şunları söyledi: “İran'la Türkiye'nin uluslararası tahkimdeki davası henüz nihayetlenmedi. Ama bizim aldığımız bilgiler ve beklentilerimiz bu içinde bulunduğumuz ayda sonuçlanması yönünde. İran'ın bize sunacağı bir çalışma mutlaka olacaktır.”
