İşte yeni Hatay: 20 mimarlık ofisi titizlikle çalıştı

Hatay’ın kent merkezinin yeniden hayat bulması için 20 mimarlık ofisi bir araya geldi.

Türkiye Tasarım Vakfı, T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yapılan protokoller kapsamında, Hatay kent merkezlerinin ihyası için ihtiyaç duyulan tasarım ve planlama süreci tamamlandı.

Projenin Antakya Merkez’de düzenlenen tanıtımına Hatay Valisi Mustafa Masatlı, Türkiye Tasarım Vakfı Kurucusu ve Mütevelli Heyeti Üyesi Mehmet Kalyoncu, Türkiye Tasarım Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Furkan Demirci, protokol ve davetliler katıldı.

HATAY İÇİN DEV İŞBİRLİĞİ

TTV, proje kapsamında Hatay’da tarihi ve arkeolojik araştırmalar, bölgenin doğal ve sosyolojik yapısı, kent hafızası ve mimari dokusu üzerine geniş çaplı araştırmalar yürüttü ve bilgi toplama çalışmalarını gönüllü olarak koordine etti. Hatay’ın Antakya başta olmak üzere, İskenderun, Kırıkhan, Defne ve Samandağ ilçelerinin merkezlerinde belirlenen pilot alanlarda, kentsel ölçekten detay ölçeğe kadar, farklı disiplinlerin yer aldığı tasarım süreçleri, TTV Hatay Tasarım ve Planlama İş Birliği Grubu liderliğinde 46 ulusal ve uluslararası ofis ile kolektif bir şekilde yürütüldü. Bu çerçevede, daha katılımcı, şeffaf ve geniş kapsamlı bir süreç için ilgili STK’lar, merkezi idari kurumlar ve halkın görüşlerinin alındığı platformlarla beraber bir iş birliği şeması oluşturuldu. Çalışmanın başlangıcından itibaren kamu kurumları, yerel sivil toplum kuruluşları ve yerel halk ile çok sayıda toplantı, çalıştay ve basın buluşmaları düzenlendi.

TTV Mütevelli Heyet Üyesi Mehmet Kalyoncu

“İNŞAAT YAPMAKLA ŞEHİR KURMAK ÇOK FARKLI”

Lansmandaki açılış konuşmasına bir hayalin hayata dönüşmesinin heyecanı içinde olduklarını vurgulayarak başlayan

TTV Mütevelli Heyet Üyesi Mehmet Kalyoncu

, “Çok heyecanlıyız, çünkü sizlerle birlikte bir hayal kurduk ve sizler de bu hayali “hayata” dönüştürmemize izin verdiniz. Yaşanan onca acıdan sonra. Başta Bakanlıklar olmak üzere herkesin, bu işlerin en hızlı şekilde olması için büyük çabalar sarf ettiğinden emin olun. Fakat inşaat yapmak ile bir şehir kurmak çok farklı iki şey. Çok zor inşaat projelerinin içinde yetişmiş birisi olarak şunu söyleyebilirim: inşa etmek kolaydır, zor olan bir şehir kurmaktır. İyi bir şehirleşmeyi herkesten önce başta Hataylılar istiyor ve hak ediyor. Ve biz şuna inanıyoruz: Böylesine büyük bir yıkımdan sonra ülkemizdeki şehirleşmenin gidişatına yeni bir yön verebiliriz. Tıpkı Asi gibi. Asi, bu topraklarda alışılagelmişten farklı olarak nasıl ters akıyorsa bizler de şehircilik adına bir şeyleri farklı yapmak istedik. Mimarlık ve şehir planlama camiasını kapsamak ve birleştirmek istedik” dedi.

MİMARLIK OFİSLERİ HATAY İÇİN BİRLEŞTİ

Türkiye Tasarım Vakfı’nın gönüllülük ve sorumluluk bilinciyle hareket ettiğini, proje için 20’ye yakın mimarlık ofisinin Türkiye Tasarım Vakfı çatısı altında birleştiğinin bilgisini paylaşan Kalyoncu, “Dayanışma ruhuyla çalıştık ve en büyük saygıyı Hataylılara gösterdik” diye konuştu.

“İSTANBUL’UN BÖYLE BİR PLANA İHTİYACI VAR”

Hatay’ın Yeniden Canlandırılması Projesi’nin şehircilik tarihinde yerini aldığını da sözlerine ekleyen Kalyoncu, “Yollarından, hastanelerine, yenilenebilir enerji kaynaklarından, havalimanlarına son 20 yılda büyük bir altyapı dönüşümünü tamamlamış olan ülkemizin artık odaklanması gereken üst yapı, şehirler ve kentsel yaşam kalitesinin artırılması olmalıdır. Bu proje depremden etkilenen diğer şehirlerimiz ve başta İstanbul olmak üzere deprem riski taşıyan şehirlerimiz için bir rehber niteliği de taşıyor. Bu yüzden İstanbul’un Hatay’ı, Adıyaman’ı, Kahramanmaraş’ı, Malatya’yı unutmaması gerekir. Ve unutmamalıyız ki İstanbul’un böyle bir deprem geçirmeden bir plana ihtiyacı var. Vakfımız bunun için de göreve hazırdır” dedi.

Türkiye Tasarım Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Furkan Demirci

BEŞ BİN KONUT TASARLANACAK

Tanıtım toplantısında söz alan TTV Yönetim Kurulu Başkanı Furkan Demirci tasarım odaklı yaklaşımı temel alarak Türkiye'nin sosyal ve ekonomik gelişimine katkı sağlama hedefiyle 2016 yılında kurulan Türkiye Tasarım Vakfı’nın, daha iyi bir dünya için tasarım farkındalığı oluşturmayı hedeflediğini söyledi. Demirci proje hakkında şu bilgileri verdi:

“Bugün en büyük ihtiyaç, yıkılan şehirlerin yeniden canlandırılması, ancak her türlü yenilenmenin son derece kapsamlı bir şekilde planlanması gerekiyor. Bir yandan bölgenin derin mirası korunurken, diğer yandan da bu şehirlerin gelecekteki doğal afetlere karşı dayanıklı olmasının temel alınması çok önemli. ‘Hatay’ın İhyası’ projesi, deprem sonrasında Hatay’ın tarihi ve kültürel mirasını korumayı, kent kimliğini yeniden canlandırmayı, daha güvenli, sürdürülebilir bir kentsel yapı oluşturmayı amaçlıyor. Hatay'ın gelecek nesiller için dayanıklı, sürdürülebilir ve yaşanabilir olmasını sağlayacak bir vizyon oluşturmayı ve 50 hektarlık alanda yaklaşık 5 bin konutun tasarımını gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Hayata geçirdiğimiz tasarımlar, Hatay'ın yeniden inşa edilmesine, evlerini kaybedenlerin yeniden yerleştirilmesine ve bölgenin mirasını koruyan yeni bir çevre yaratılmasına olanak tanıyacak. Önce biz umudun şehri Hatay’ı yeniden canlandıracağız, sonra o bizi ve umutlarımızı ihya edecek. Sunduğumuz bu projenin, Hatay’ın kıymetli tarihini koruyarak, gelecek nesillere aktarmak adına önemli bir adım olduğuna inanıyoruz.”

TTV Genel Müdürü Doç. Dr. Serhat Başdoğan ise “Hatay’ın Yeniden Canlandırılması” projesi ile, şehrin sahip olduğu potansiyeli ortaya çıkararak, kültürel ve ekonomik canlanmayı hedeflediklerini kaydetti.

Türkiye Tasarım Vakfı’nın öncülüğünde yürütülen "Hatay’ın Yeniden Canlandırılması" projesi, Hatay’ın deprem sonrası ihtiyaçlarına yanıt olarak kurgulanmış geniş çaplı bir kentsel yeniden yapılanma ve tasarım girişimi.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile 21.09.2023 tarihli, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile 01.08.2023 tarihli protokoller yapıldı. Tasarım ve projelendirme süreci, katılımcı ve şeffaf bir anlayışla, büyük halk ve sivil toplum çalıştayları da dahil olmak üzere toplam 35 geniş kapsamlı toplantı ile yürütüldü. Bu süreçte, özellikle tarihi kent alanı için 29 ihtisas içerikli toplantı düzenlendi.

Proje Kapsamı ve Detayları Alan Planlaması:

• Master Plan tasarım alanı: 12866 hektar

• Pilot proje alanı: 50 hektar

• Tarihi kent merkezi çalışma alanı: 307 hektar

Pilot Proje Çalışmaları:

• Antakya Kent Merkezi: 50 hektarlık alanda 5,000 konut ve 2,000 ticari bağımsız bölüm içeriyor.

• Defne: 624 konut ve 171 ticari bağımsız bölümden oluşuyor.

• İskenderun: 115 konut ve 19 ticari bağımsız bölüm.

• Kırıkhan: 421 konut ve 182 ticari bağımsız bölüm.

• Samandağ: 129 konut ve 142 ticari bağımsız bölüm.

Yeşil Alanlar ve Topluluk Kullanımı (Antakya Kent Merkezi Pilot Proje Alanı)

• Hatay'ın yeşil dokusunu geliştirmek adına, pilot projede deprem öncesi 56.274 m² olan yeşil alan miktarı 157.820 m²'ye yükseltilerek üç katına çıkarıldı.

• 1.55 km yayalaştırılmış yol tasarlanarak kente kazandırıldı.

• 8.74 km bisiklet yolu tasarlanarak kente kazandırıldı.

Demografik ve Sosyal Altyapı (Antakya Kent Merkezi Pilot Proje Alanı)

• Nüfus yoğunluğu, pilot projede deprem öncesi ortalaması 860 kişi/hektar iken, projelendirme sonrası 920 kişi/hektar olarak planlandı.

• Otopark ihtiyaçları, 3.006 araçlık kapalı ve 196 araçlık açık otopark alanı ile karşılanacak.

Eğitim ve Kültürel Altyapı (Antakya Kent Merkezi Pilot Proje Alanı)

• Eğitim yapıları genelinde, eğitim yapılarının alanları iki katına çıkarılarak toplamda 122.586 m²'lik büyüklüğe ulaştı. Yeni eğitim kampüsleri ve okul binaları kent merkezine kazandırıldı.

• Cumhuriyet Meydanı’nda yer alacak, yeni konser salonu, yeni kütüphane ve yeni tiyatro binası ile birlikte kültür ve spor merkezleri, müzeler ve camiler gibi donatı alanları deprem öncesine kıyasla dört kat artırıldı.

Pilot Proje Spor Alanları (Antakya Kent Merkezi Pilot Proje Alanı)

• Kapalı spor salonları, basketbol sahaları, voleybol sahaları, tenis kortları, bisiklet parkurları, koşu ve yürüyüş parkurlarını kapsayan toplamda 13 bin metre kare spor alanı kazandırıldı.

ANTAKYA TARİHİ KENT ALANI

• 307 hektar büyüklüğünde tarihi kent alanında Koruma Amaçlı İmar Planı çalışmaları yapıldı, yapılmaya devam ediyor.

• Koruma Amaçlı İmar Planı çerçevesinde, tarihi kent alanında jeolojik etütler, yerel ölçümler ve lidar ölçümleri yapılmış, sayısal veri setleri oluşturuldu.

• Tescilli ve koruma altındaki yapıların gabarilerine ve karakterine uygun, ölçekli planlama çalışmaları yürütülüyor.

• 1/5000'den 1/200'e kadar değişen ölçeklerde, tarihi kent dokusunu koruyup, ekonomik ve sosyal gelişimi destekleyecek projeler planlandı.

• An itibari ile 94 hektar alanda (Kentsel Sit Alanı) 1/500 çalışmaları devam etmekte olup, Uzun Çarşı, Kemal Paşa Caddesi, Kurtuluş Caddesi üzerinde 180.000 m2 inşaat alanı büyüklüğünde kısmın 1/200 ve sistem detay proje çalışmaları devam ediyor.