Eski Başbakanlardan Adnan Menderes ve iki bakanının darbe sonucunda asılıp idam edilmesinin üzerinden yarım asır geçti. 27 Mayıs 1960 tarihinde darbe sonucu iktidardan alaşağı edilen Demokrat Parti mensupları, darbeciler tarafından uzun süre yargılandı. Yargılamalar sırasında Menderes'e isnat edilen suçlardan biri de azınlıklara yönelik saldırılara karşı sessiz kalmış olmasıydı. Nitekim 6-7 Eylül 1955 tarihinde İstanbul'da azınlıklara yönelik büyük çaplı bir saldırı düzenlenmişti. Olaylar sonucunda Rum'lar başta olmak üzere birçok azınlık hayatını kaybetmiş, malları yağmalanmış ve binlercesi de İstanbul'dan göç etmek zorunda kalmıştır. Peki, Menderes döneminde azınlıkların durumu nasıldı? Ahmet Yaşar Akkaya'nın kaleme aldığı 'Menderes ve Azınlıklar' kitabı bu konu hakkında dikkat çekici tespitler içeriyor.
Yazar Akkaya'ya göre Demokrat Parti iktidarının on yıllık dönemi boyunca azınlıklar genel anlamda en rahat ve huzurlu hayatlarının yaşadılar. Nitekim DP iktidarına kadar çözümlenemeyen Ermeni ve Yahudi azınlıkların dini seçebilmesi, azınlık okulları ve vakıflarla ilgili düzenlemelerin yapılması Menderes hükümetinin azınlıklara yönelik en önemli uygulamalarıydı. “Menderes'in bizzat Fener Rum Patrikhanesi'ni en üst düzeyde ziyaret eden ilk Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı olması, DP iktidarının azınlıklara bakışını yansıtması açısından çok önemlidir.” diyen yazar, azınlık vakıflarının statüleri, denetimleri, varlık vergisi tartışmaları, azınlıkların eğitim ve kültür haklarının düzenlenmesi gibi pek çok konuyu bu kitapta açıklığa kavuşturuyor.
Mühür Yayınları arasından çıkan “Menderes ve Azınlıklar” kitabının en dikkat çekici bölümlerinden biri de 6-7 Eylül Olayları'nın anlatıldığı dördüncü bölüm. Azınlıklara ait birçok ibadethane, ev ve işyerinin yağmalandığı olaylar, o günleri yaşayan Mehmet Barlas, Aziz Nesin, Yılmaz Karakoyunlu gibi yazarların hatıralarından da yararlanılarak anlatılıyor. “Menderes ve Azınlıklar” kitabı, çok partili hayattan başlayarak, Adnan Menderes liderliğindeki Demokrat Parti iktidarının sonuna kadar azınlıklara yönelik politikaları tarihi vesikalarla okuyucuya sunuyor.
