Son dönemde IŞİD''den kaçarak vatanlarını terk etmek zorunda kaldı Ezidiler. Bugüne dek, çekilen birkaç belgesel film, seyyahların izlenimleri ve gazetecilerin gözünden tanıdığımız Ezidiler, zulme uğramış bir halk olarak artık aramızdalar. Peki kimdir bu insanlar? Nasıl bir inanışa sahiptirler? Hangi kavimdendiler? Bildiğimiz nüfuslarının 70 bin ila 500 bin arasında değiştiği. Genelde küçük gruplar halinde Irak''la Suriye''nin kuzeybatısında ve Türkiye''nin güneydoğusunda yaşıyorlar. Geleneklerinin çoğu yazılı değil, sözlü aktarılıyor. Gençlerin çoğu daha iyi bir hayat için Avrupa''ya giderken, yaşlılar ise Ezidi inancı gereği doğdukları topraklarda ölümü bekliyorlar. Ortadoğu''nun kadim halklarından Ezidileri, biraz daha yakından tanımak isteyenler için, geçtiğimiz günlerde İstanbul Bilgi Üniversitesi Tarih Bölümü öğretim görevlisi Amed Gökçen''in, Ezidiler''i ve Ezidi inanışlarını ele aldığı kitabı Kara Kitap Kara Talih yayımlandı. Yapılan bu çalışmada tarihten beri sürgün yemiş bir halkın son ve zorunlu göçünden geriye doğru gidiliyor.
Amed Gökçen, 2004 yılında başladığı bu tarih projesi için Türkiye, Suriye, Irak, Gürcistan, Ermenistan ve Almanya''da saha çalışmaları yürüttü. Burada elde ettiği sözlü kültüre ait bilgileri daha etkileyici olması amacıyla Saner Şen''in fotoğraflarıyla birlikte sundu. Aslında amaç, Ezidi toplumunun biraz daha görünür olmasını saklamaktı. Kitapta, çoğu Ezidi tarafından unutulmuş mitolojik anlatılar ve Ezidi topluluğuna ilişkin süregelen tartışmalı konular yer alıyor. Aslında bir nevi Ezidi kültürüne dair, toplumsal gerçeklerden yola çıkarak profil sunuluyor. Ezidilerin, ülkenin sıcak gündemine yerleşmesiyle birlikte Yezidi mi, Ezidi mi tartışması da başladı. Kitapta bu konuya da ''Ezidiler kendilerini Ezidi, dinlerini ise Ezdiyati veya Ezditi olarak adlandırır'' cümleleriyle açıklık getiriliyor.
Kitabın sayfalarında ilerlerken altı çizilecek birçok başlık çarpıyor gözümüze. Mesela Ermenistan''da yaşayan Ezidilerin, kültürel olarak Ermenilerden etkilendiği, cenazelerini gömerken, düğünlerinde ve inanışlarında bir takım farklılıklar yaşadığını görüyoruz. Kara Kitap Kara Talih, bugüne dek Şanlıurfa ve Mardin''de de yaşayan ve asla tanıyamadığımız Ezidilerin hayatına, geleneklerine, sema törenlerine, mezarlıklarına ve eğlencelerine içeriden bakan bir çalışma olması nedeniyle de hayli kıymetli.
