Türkiye’nin ev sahipliğinde Dolmabahçe’de devam eden barış görüşmelerinden umut verici sinyaller gelse de Rusya-Ukrayna Savaşı halen devam ediyor. Bu durum dünya ekonomisinde hali hazırda olan risklerin üstüne yeni riskler getirdi. Dahası savaş bitse bile Rusya’ya yönelik yaptırımlar ve ekonomik izolasyon devam edecek. Diğer yandan Rusya’nın da bu gelişmeleri hiçbir şey yapmadan sadece izleyeceğini düşünmek pek akıllıca değil. Peki neden?
Valeri Vasilyeviç Gerasimov, Rusya’nın Genelkurmay Başkanı. Ancak Gerasimov sadece askeri bilgisi veya mevcut görevi ile tanınan bir isim değil. Gerasimov aynı zamanda güvenlik konusunda çalışan akademisyenlerin sıkça atıfta bulunduğu “Öngörüde bilimin değeri” başlıklı makale ile literatüre “hibrit savaş” kavramını sokan kişi.
Hibrit savaş; konvansiyonel harekât ile kuvvet kullanmanın yanı sıra yalan haberler ile algı yönetimi, siber müdahaleler, ekonomik manipülasyonlar ve düşmanın irade gücünü kırması muhtemel diğer tüm araçları kullanarak yürütülen yeni nesil savaş biçimidir. Konvansiyonel savaşlarda ağırlıklı olarak askeri hedeflerin imha edilmesi amaçlanırken hibrit savaşta söz konusu savaşın hedefleri ve sonuçları itibariyle sivil vatandaşlar da dahil o ülkedeki herkesin etkisini hissedeceği sonuçlar ortaya çıkar. Hibrit savaşın esas etkisinin konvansiyonel olmayan kısmında olduğunu da hatırlatmış olayım.
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Avrupa’daki siyasetçilerin, “Hitler Almanyası’nda” kullanılan “topyekûn savaş” terimini Rusya’ya karşı kullandıklarını savunan Lavrov, “(Batılılar) Rusya’ya karşı topyekün, hibrit bir savaş ilan etti. Hedefleri gizli değil, Rus ekonomisini ve bir bütün olarak Rusya’yı yok etmek ve boğmak istediklerini alenen ilan ettiler.” diye bir konuşma yaptı. Özetle Lavrov, “savaşın askeri boyutu bitse bile” Batılıların hibrit savaş yöntemleri ile Rusya’yı yok etmek için başta ekonomi olmak üzere diğer tüm enstrümanları kullanmaya devam edeceğini söylüyor.
Bu hali ile baktığımızda önümüzdeki dönemde savaş bitse bile ana hedefin Rusya’nın ekonomisi olacağı aşikâr. Tabii Rusya’nın buna kendisine saldıran ülkelerin ekonomilerini hedef alarak cevap verme kabiliyeti olduğunu da unutmamak lazım. Nasıl mı?
Rusya-Ukrayna Savaşı nedeniyle Rusya’ya hemen hemen her alanda ciddi yaptırımlar uygulandı ve adeta küresel sistemden izole edildi. Ama bir alan var ki AB ülkeleri o konu gündeme gelince amiyane tabirle sürekli “yan çiziyor”. Çünkü AB’nin özellikle doğalgazda Rusya’ya olan bağımlılığı enerji arz güvenliğini tehdit eder düzeyde.
Diğer yandan konu sadece “enerji arz güvenliği” değil. Mesele enerji olunca konunun bir de “fiyat güvenliği” boyutu var. Yani enerjiye ulaşırken bunu uygun maliyetle elde etme meselesi de bir o kadar önemlidir. Bu bakımdan konuyu ele aldığımızda Rusya’nın küresel piyasalara arz ettiği petrol/doğalgazın miktarının fiyata etki edecek düzeyde olduğunu ve Rusya’ya yönelik hibrit savaş devam ettikçe Rusya’nın bu kozu kullanacağını göz ardı etmemek gerekiyor. Yani hibrit savaşın Batı kanadı Rusya’nın ekonomisini hedefe alınca, Rusya’nın da karşı tarafın ekonomisi hedefe alacak şekilde enerji fiyat kozunu kullanacak olması gerçeği ile karşı karşıyayız. Umut ederim bir an önce “İstanbul Barışı” tesis edilir.
