Yeni reyting paneli kaliteden anlamıyor anlayışı yeni başlayan dizilerin yüksek reyting almasıyla yerle bir oldu. Şimdi nasıl oldu da bu yeni diziler seyircinin gözüne girmeyi başardı sorusuna cevap aranıyor. Bulunabileceği doğru cevabın verilebileceği konusunda iyimser değilim. Senaryo ve kurgu her türlü sıralamada -başarı ya da başarısızlık fark etmeksizin- son sırada yer aldığı müddetçe iyimser olmam çok zor.
Diriliş Ertuğrul hariç reyting listesinin ilk onunda yer alan dizilerin ortak özelliği, senaryonun ana temasının çocuk etrafında şekillenmesi. Bunu geçen yılı zirvede kapatan Karagül etkisi olarak okumak mümkün. Hikayenin işleniş şekli, gerçeğe teması, karakterlerin psikolojik derinliği, senaryonun olgunlaşmayla paralel derinleşmesi görmezden gelindiğinde, göze çarpan tema çocuk Karagül’de. Kendal’ın sağlıklı erkek evlat takıntısı, Baran’ın baba tarafından doğar doğmaz öz annesinden koparılıp kumaya verilmesi, sonradan şekillenen hikayesiyle Ayşe, ve son olarak bir günahın meyvesi olarak hikayeye giriş yapmaya hazırlanan Kenan’ın hikayesinden de anlaşılacağı üzere Karagül; çocuklar üzerinden, çocuklara söylenen yalanlar sırlar üzerine inşa etti hikayesini.
Çocuklar üzerine çocuklarla şekillenen senaryolar; O Hayat Benim, Kocamın Ailesi, Paramparça, Kaderimin Yazıldığı Gün’le devam etti. O Hayat Benim; Nurhan’ın hırsı uğruna öz kızını Bahar’ın yerine vermesiyle oldukça düşük bir izlenme oranıyla başladı. Hikayenin işleniş tarzı, gelecek vaat eden oyunculuklar görmezden gelinince, klişe, uzun ömürlü olmaz yorumları yapıldı köşelerde. Doğurgan bir hikaye olmamasına, ana hikaye olarak kurgulanan Bahar Ateş aşkı çok erken tıkanıklık yaşamasına, diğer karakterlerin hikayesi en başından tıkanmasına rağmen; oyunculuklarıyla göz kamaştıran Efsun ve Nurhan karakterine ağırlık verilmesi, senarist grubunun ikilinin üzerine eğilmesi, O Hayat Benim’in önünü açtı ve reytingde zirveye oynamaya başladı. Ekranda yerini almak için gün sayan gecekondu hikayelerinde Gelincik Yokuşu’nun etkisi hissedilecek yoğun bir şekilde.
Güney Kore dizisinden uyarlama Kocamın Ailesi; aile apartmanının başarılı yorumlanması ve yine bir çocuk yıldızın boyunu aşan rol kabiliyetiyle yaz aylarında başladığı ekran yolculuğunda Perşembe akşamlarına damga vurmayı başardı. Ki yine burada ana hikaye çocukken ailesinden koparılan Tarık’ın (tesadüfen) gerçek ailesinin apartmanına kiracı olarak taşınması üzerinden şekillendi.
Televizyon sektörü başarının nedenlerini sondan başa değerlendirirken dahi gerçekleri teğet geçebiliyor. Sektörde Şubat Mart ayında başlayan dizilerin reyting açısından şanslı olduğuna dair bir düşünce hüküm sürüyor; bu aylarda başlamak için totem yapan yapımcı, senaristler mevcut. Geriye doğru bakıldığında Karagül Nisan’da, O Hayat Benim Şubat’ta, geçen yılın flaş dizisi bu sene seyircisine saç baş yoldurtan Kara Para Aşk ise Mart ayında başlamış yayınlanmaya. Karagül ilk sezonda 12 bölüm, O Hayat Benim 18 bölüm, Kara Para Aşk ise 13 bölüm yayınlanmış.
İlk sezonda on üç bölümde hikayenin temellerini sağlam atan, ikinci sezonda yayında kalmayı garantileyen dizilerin senaristleri devam hikayesini yazmak adına zaman kazanıyor. Bunu değerlendirebilenler ikinci sezonda yükselişe geçiyor. Bin bir parçaya bölünmeye teslim olanlar ise Kara Para Aşk örneğinde olduğu gibi yanlış tavsiyelere uymanın cezasını çekiyor. Hikaye dağıldıkça seyirciyi ekran başında tutmak güçleşiyor.
Sektörün işleyişinden, yapılan anlaşmaların eksikliğinden, iki bölümde yayından kalkan diziler gerçeğinden hareketle, genel hikaye artı üç bölüm senaryo üzerinden yapılıyor anlaşmalar genellikle. Üç bölüm sonrası hikaye planlaması gerçek manada yapılmadığından dördüncü bölümde senaryo yalpalamaya başlar ki klişelere teslim oldu cümlesiyle ifade edilir bu durum.
Sektörün önünü görememesi, reyting listesinin dengesizliği öne sürülerek senaryolar haftalık yazılır. Bölüm başı 25-30 bin liranın kazanıldığı bir sektörden bahsediyorsak eğer, yayını garantilemeden senaryoyu yazmam meydan okumasını anlamakta güçlük çekiyorum. Çünkü reyting sıkıntısı yaşanmasının temelinde de yazılamayan, eksik yazılan, ezbere yazılan, klişelere teslim yazılan, üç bölüm sonrası ne olur hesap edilmeden yazılan, toplumun beğenileri ve tepkileri tahmin edilemeden yazılan senaryolar var.
Bütün aksayan yönlerine mantık hatalarına rağmen ilk 13 bölümü bütün olarak yazılan Kara Para Aşk en tipik örneğidir bu durumun. Dizi anlaşmalarının on üç bölüm üzerinden yapılması, on üç bölüm yayını garantilemesinden ziyade senaryonun on üç bölüm bütün olarak yazılması açısından önemli. Senaryolarda kalitenin yükselmesi adına önemli.
