'EKSEN'E TAZE KAN

İsrail Başbakanı ve Savunma Bakanı Ehud Barak altı saatlik bir ziyaret için dün Ankara'ya geldi. Başbakan Bülent Ecevit, Türkiye'nin Ortadoğu barış sürecine çok önem verdiğini belirterek, sürece destek amacıyla elinden gelen gayreti göstermeye hazır olduğunu bildirdi. İki ülke heyetlerarası görüşmelerinin ardından Barak ile ortak bir basın toplantısı düzenleyen Ecevit, Camp David görüşmelerinin bir başarısızlık olarak değil, "devam ettirilmesi gereken bir girişim" olarak görülmesi gerektiğini vurguladı. Barak ise, Türkiye'nin barış sürecine katkılarına müteşekkir olduklarını söyledi ve Türkiye ile ilişkileri daha da geliştirmek için adım atmaya hazır olduklarını ifade etti.

Savunma işbirliği ve su

Barak, Türkiye ve İsrail arasındaki ekonomik ilişkilerin gelişmesinden memnuniyet duyduğunu belirterek, "Türkiye ile üçüncü ülkelerde birlikte çalışma olanaklarını araştırıyoruz" dedi. Barak, "Savunma sanayimiz Türkiye'de iş sahası araştırıyor. Kaldı ki, savunma alanında işbirliğimiz de var. Üçüncü ülkelerde birlikte çalışma, teknoloji değişimi ve transferi olanaklarını araştırıyoruz" dedi.

Ecevit, İsrail'e su satılmasına ilişkin soruyu yanıtlarken, "Bölge ülkelerine gerek Mavavgat'tan, gerekse Güneydoğu Anadolu'dan su verilmesi gibi konulara büyük önem veriyoruz. Bu konuda Türk ve İsrail makamları arasındaki görüşmeler devam ediyor" dedi.

Barak da, "Bazı İsrailli işadamlarının GAP projesine katılmasından gurur duyuyorum" dedi. Barak, "Türkiye'de bazı projelerimiz var ve savunma sanayiimiz de Türkiye'de bir anlaşmaya varmak istiyor. Ancak, ortadaki büyük rekabeti anlıyoruz ve Türk yetkilileri de kendisi için en iyi olan tercihi yapmak zorunda. Türkiye'nin bu konuda alacağı karara saygı duyuyoruz" dedi.

SNEH: Ziyaretin amacı güvenlik

İSRAİL Savunma Bakan Yardımcısı Efraim Sneh ziyaretin amacının Türkiye ile İsrail arasındaki "güvenlik ilişkilerini" geliştirmek olduğunu söyledi. Barak'ın güvenlik danışmanı Danni Yatom ise, İsrailli firmaların Türkiye'deki ihalelere katılmasıyla ilgili olarak, "Bugün anlaşmalar imzalanmayacak, ancak bunları konuşmak önemlidir" dedi.

İSRAİL'DE İHALE PANİĞİ- Defense News dergisi, İsrail ile Türkiye arasında savunma ihaleleri konusunda sıkıntı yaşandığını, ancak bu "stratejik ilişkilerin" etkilemeyeceğini yazdı. Haberde, Türkiye'nin M60 tankları ve güvenlik uydusu projesini, yarışmasız olarak İsrail'e vermekten vazgeçtiği, İsrail-Rus ortaklığının da helikopter ihalesinde birinciliği kaybettiği belirtilerek, İsrail'in Başbakan ve Genelkurmay Başkanı'nı hemen Ankara'ya gönderdiğini yazdı.

Örneği olmayan 'dostluk'

Türkiye ile İsrail arasındaki hava, deniz ve kara güçlerinin yararlandığı stratejik savunma işbirliği üç aşamadan oluşuyor: Ortak askeri tatbikatlar, İran ve Irak'tan gelebilecek füze saldırısına karşı stratejik işbirliği ve hazırlık ile en önemli adımı oluşturan savunma ihaleleri. Türk-İsrail ittifakının ilk aşaması olan askeri tatbikatların çoğu gizli, dünya üzerinde hiçbir ülke böylesi bir bilgi ve güç paylaşımına gitmedi.

İsrail Türkiye'den nasıl faydalanıyor

İkinci adım ise İran ve Irak'tan gelmesi muhtemel füze saldırılarına karşı ortak işbirliği ve hazırlık. Bu aşamanın bir parçası olarak, kara operasyonu bağlamında iki ülke askeri akademisyenleri, Türkiye'deki askeri akademilerde bilgisayar simülasyonlu tatbikatlar yapıyorlar. Simülasyonda İsrailli yetkililer bir yandan Türkiye'nin NATO tatbikatları ve barış gücü operasyonlarında edindiği tecrübelerden yararlanırken öte yandan İran ve Irak'taki gelişmeleri de yakından takip etme imkanı buluyorlar. Hava gücü bağlamında ise, 1996'da imzalanan anlaşma gereğince, Türk ve İsrail uçakları her iki ülkenin sınır bölgeleri civarında ortak uçuşlar ve tatbikatlar düzenliyorlar. Türkiye'nin İran'la olan sınır komşuluğu İsrail için büyük önem taşıyor. En önemli aşama ise ekonomik açıdan da büyük değer taşıyan savunma ihalelerinden oluşuyor.

Ziyaretin arka planı

Barak'ın ziyaretinin en önemli gündem maddesi sürekli tökezleyen savunma ihaleleriydi. Görünüşte Başbakan Bülent Ecevit'i Ortadoğu barışı konusunda bilgilendiren ve Manavgat suyu konusunda görüşme yapan İsrail'in aynı zamanda Savunma Bakanı olan Barak'ın asıl hedefi, son dönemde gerginleşen ve çıkmaza giren Türk-İsrail savunma işbirliğini yeniden bir yola koymaktı.

İsrail savunma sanayii, casus uydu, tank modernizasyonu ve helikopter ihalelerinde büyük darbe yedi. Bu gelişmeler ışığında Ankara'ya gelen Barak'ın beraberinde, Savunma Dışsatımları Sorumlusu, Savunma Bakanlığı Dış İlişkiler Başkanı ve Savunma Bakanlığı Genel Müdürü'nü getirmesi dikkat çekti.

Amerikan firmalarının devreye girmesiyle, önce tamam gözüyle bakılan casus uydu ihalesinin yenilenmesiyle şaşkına dönen İsrail, helikopter ihalesinde de Amerikan Bell firmasına öncelik verilmesi üzerine alarm durumuna geçti.

Yine geçen ay İsrail tarafından alındığına garanti gözüyle bakılan 1 milyar dolarlık M-60 tankları modernizasyonu ihalesi de Amerikan General Dynamics firmasının devreye girmesi üzerine ertelendi.

50 milyar dolarlık pasta

50 milyar dolar gibi astronomik bir rakama ulaşması beklenen projelerde İsrail'in yarıştığı ve bir kısmını kaybettiği ihaleler şöyle:

Türk F-4 ve F-5 uçaklarının modernizasyonu.

---

---

« Geri Dön