Yasal esasları itibariyle asgari ücret, pazarlık ücreti olmayıp ödenmesi zorunlu temel ücrettir. Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarihinde ve bilhassa yakın dönemde oybirliğiyle alınmış bir asgari ücret kararının bulunmaması, toplumumuzu sürekli sorgulanan bir asgari ücret gerçeğiyle yüzyüze bırakmıştır. Komisyonca kalkınmamız ve istihdam artışı yönünden çok önemli olan böyle bir karar, bir bilimsel - toplumsal ortak karar niçin alınamıyor?

Komisyonca halen üzerinde çalışılan 2005 yılı için belirlenecek yeni asgari ücret, oybirliğiyle alınmış bir karara dayandırılarak, ekonomideki iyileşme sinyalleri desteklenebilir mi? Sürekli muhalif kalan işçi temsilcilerinin, sağlıklı bir asgari ücretin belirlenmesi hakkındaki görüşleri içeren karşıoy yazılarında, aşağı yukarı şu ibareler yer alıyor:

"Yoksulluk içinde yaşamlarını sürdüren milyonlarca çalışanı hayal kırıklığı içinde bırakan bir artış öngörülmüştür. Asgari Ücret Tespit Komisyonu, asgari ücretin tanımına ve amacına uygun bir ücreti belirleyememiştir. İşçi kesiminin, asgari ücretin belirlenmesinde, işçinin geçim koşullarının ve geçindirmekle yükümlü olduğu aile bireylerinin dikkate alınması yönündeki çabaları sonuçsuz kalmış, hesaplamalarda hiçbir bilimsel kriter değerlendirilmeden, dışardan yapılan yönlendirmelerle sonuca gidilmiştir. Anayasal anlamda çalışanların insanca yaşamasına yetecek bir ücret ödenir gibi temel ölçüler dikkate alınmamıştır. Kararında işçinin tek başına yaşadığı varsayılmış, açıklanan asgari ücretin ileriye dönük olarak fiyat artışlarına karşı korunması dikkate alınmamış, rakamlar brüt ilan edilmiştir. Son üç yıldaki asgari ücretlerin belirlenmesinde öne sürülen koşullar inandırıcı olmamıştır. Son üç yılda işçi verimliliği artarken, ücretlerdeki artış verimlilik artışının çok gerisinde kalmıştır. İşçi kesimi, bugüne kadar yapılan çalışmaların ve alınan kararların, ilkelerin çiğnenmesine ve asgari ücretin pazarlık konusu yapılmasına karşı çıkmış, bilimsel ve objektif kriterlere göre bir asgari ücretin tespit edilmesinin engellenmesi sonucu, karar aşamasında toplantıdan ayrılmıştır. Gerçek durumu yansıtmayan kriterlerle işveren-Hükümet oylarıyla belirlenen asgari ücret, genel ücret yapısını da olumsuz yönde etkileyecek, gelir dağılımındaki eşitsizliğin daha da artmasını getirecektir. Sonuçta, belirlenen asgari ücret günün ekonomik ve sosyal koşulları karşısında yetersiz kalmıştır. Bu gerekçelerle, işçi temsilcileri karara katılmamıştır."

Bu senede böyle mi olacak ?

Türk-iş Genel Eğitim Sekreteri Mustafa Türkel, gazetecilere, Devlet İstatistik Enstitüsü'nden fiyat endeksine ilişkin rapor istediklerini, DİE'nin asgari ücretin aylık net 422 milyon 59 bin 64 liraya yükseltilmesi yönünde görüş bildirdiğini, işçi ve işveren taraflarının bu rakama ilişkin değerlendirmelerini kendi yetkili kurullarında yapacaklarını, DİE'nin getirdiği rakamın yeterli olmadığını, asgari ücretin en düşük memur maaşı düzeyine çıkarılmasında ısrar ettiklerini, en düşük memur maaşının 1 Ocak 2005'ten itibaren net 509 milyon lira olacağını, asgari ücret üzerindeki vergi ve sigorta yüklerinin azaltılmasını, Başbakan Tayyip Erdoğan'ın "bir sürprizim olabilir' açıklamasının 'asgari ücretin en düşük memur maaşına yükseltilmesi" anlamında olmasını umduklarını açıklamıştır.

KESK'in araştırmasına göre, aylık 444 milyon lira olan brüt ücretin 318 milyon lirasını net olarak alan asgari ücretli, ayda 66 milyon lira gelir vergisi, 54 milyon lira da dolaylı vergi ödüyor. Yıllık bazda ise asgari ücretli, toplam ücretinin yüzde 40'ını, yani 1 milyar 440 milyon lirasını vergiye veriyor. Buna karşın ödediği yıllık 650 milyon liralık dolaylı verginin 325 milyon lirasını ise vergi iadesi olarak geri alıyor.

2004 yılının ikinci yarısında uygulanan asgari ücret rakamlarını incelersek; 16 yaşını doldurmuş işçinin brüt asgari ücreti: 01/07/2004-31/12/2004 tarihleri arasında aylık 444.150.000.-TL., günlük 14.805.000.-TL ve saat ücreti 1.974.000.-TL. 16 yaşını doldurmamış işçinin brüt asgari ücreti: aynı tarihler arasında aylık 378.000.000.-TL., günlük 12.600.000.-TL. ve saat ücreti 1.680.000.-TL. olarak uygulanmıştı.

Bilindiği üzere, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 39 uncu maddesi gereğince, iş sözleşmesi ile çalışan ve bu Kanunun kapsamında olan veya olmayan her türlü işçinin asgari ücretini tespit etmekle Asgari Ücret Tespit Komisyonu, görevlidir. 01.01.2005 tarihinden itibaren uygulanacak asgari ücretin tespiti için bu Komisyon, son toplantısını 28 Aralık Salı günü gerçekleştirecek. Bu toplantıdan sonra, yeni asgari ücreti açıklaması bekleniyor. Komisyonun önceki toplantısında Devlet İstatistik Enstitüsü, asgari ücretin aylık net 422 milyon 59 bin 64 liraya yükseltilmesi yönünde görüş bildirmişti. Bu konuda Başbakan Erdoğan'ın sözünü ettiği sürpriz beklentisi yorumlanırken, ekonomi yönetiminin yüzde 5 olarak önerdiği yeni artış oranının daha da yukarı çekilmesi ve yeni asgari ücretin yeni yıldan itibaren yüzde 8-10 oranında artması umuluyor.

Bence sözün özü: Komisyon, keşke oybirliği ile alınmış bir asgari ücret kararı çıkarabilse..

TAHSİN SINAV

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu