Dünkü yazımızda, namazda müezzinlik konusunu, namaz öncesi ezan, tesvîb ve kâmet çerçevesinde ele almıştık. Bu yazıda ise, namazın hemen sonrasındaki dua ve zikirleri ve bu açıdan müezzinlik konusunu ele almaya çalışalım.

Namaz bitiminde selâmdan sonra "Allahumme entes selâm.." demek, Ayetel Kürsî okumak, otuzüçer defa tesbihte bulunmak, tesbihlerin ardından tehlîlde bulunmak ve dua etmek, namazın âdâbı arasında sayılmaktadır. Bu işlemler, namazın farzları, vacipleri ve hatta sünnetleri arasında yer almazlar. Ama, hemen her biri peygamberimizin yaptığı veya bir mecburiyet belirtmeksizin yapılmasını tavsiye ettiği işlerdir. Dolayısıyla bunları yapmak, Hz. Peygamber'in (s.a.) yaptıkları ya da tavsiyeleri doğrultusunda güzel/bir anlamda sünnete uygun bir namaz kılmayı sağlar.

İstiğfâr ve Selâm Dileği

Hz. Peygamber (s.a.), namazın sonunda selâm verdikten sonra hemen yerinden kalkmaz, "Allahümme entes selâmu ve minkes selâm, tebârekte yâ zelcelâli vel ikrâm" (Allahım: Esenlik kaynağı sensin, esenlik sendendir. Sen mükemmelsin, celâl ve ikram sahibisin) derdi. (İbn Mâce, ikâmet, 32,no:924) Başka bir rivayete göre ise, "Allahümme innî es'elüke ilmen nâfian ve rızkan vâsian ve amelen mütekabbelen" (Allahım: Senden yararlı bilgi, geniş/bol rızık ve kabul gören davranış isterim) diye dua etmiştir. (İbn Mâce, ikâmet, 32, no:925) Bir hadiste, selâmdan sonra, üç defa, "Estağfirullah el'azîm, ellezî lâ ilâhe illâ hüvel hayyel kayyûm, ve etûbu ileyhi" (Ulu, bir tek, diri ve bütün işleri yürüten Allah'tan bağışlanma diler, ona tövbe ederim) istiğfâr duasını yaptığı nakledilir. (Müslim, mesâcid, 135, 136; Ebu Davud, salât, 360; İbn Mâce, ikâmet, 32, no:927; buna göre, selâmdan sonra üç defa "estağfirullah" -Allah'tan bağışlanma dilerim- derdi, sonra Allahümme entes selâm'ı söylerdi: namaz selâmı+istiğfar dileği+selâm dileği) Hanefilerde müezzinler, camilerde daha çok selâm duasını yaparlar, ancak bazen istiğfâr duasının yapıldığı da olur.

Hz. Peygamber'in (s.a.) bu şekilde kendisinin yaptığı uygulamayı, Hanefiler müezzin aracılığıyla yaparlar. Dolayısıyla, uygulamanın kökeni, Hz. Peygamber'e (s.a.) dayanır. Müezzinle uygulanmasını engelleyen bir açıklaması da yoktur. Bid'at, dinin özüne aykırı iş ve durumdur. Genellikle sünnet x bid'at karşıtlığı sözkonusu edilir. Burada, selâm duasının müezzince yapılmasının dinin özüyle çelişen, dolayısıyla bid'at sayılacak bir yanı da yoktur. Ayrıca cemaatle namaz, bir ölçüde tören yanı bulunan bir uygulamadır. Cemaatle namazda, imam ile müezzinin ön planda olması, bu tören durumunu daha iyi gerçekleştirir.

Zikir, Şükür ve İbadete Yardım Dileği

Hz. Peygamber (s.a.), Muaz bin Cebel'e (r.a.), her namazda veya her namazın sonunda, "Allahümme e'ınnî alâ zikrike ve şükrike ve hüsni ibadetike" (Allahım: Seni anma, sana şükretme ve güzelce ibadet etme konusunda, bana yardım et) diye dua yapmayı, tavsiye etmiştir. (Ahmed bin Hanbel, Müsned, 5/247) Anlamı yönünden, bu duayı, namazın tamamen bitmesinden sonra, camiden çıkmadan, duadan kalkmadan hemen önce, son dua olarak yapmak uygun düşer.

Ayetel Kürsî'yi Okumak

Ayetel Kürsi'nin okunması konusunda, şöyle bir hadis rivayet edilmiştir: "Kim farz namazdan sonra, âyetel kürsî ve İhlâs Sûresi'ni okursa, Cennet'e girmesine bir engel kalmaz." (el-Emîr es-San'ânî, Sübülü's-Selâm, 1/200)

Ülkemizde, genellikle müezzinin "alâ rasûlinâ salevât-subhânellahi…ve hüvel aliyyül azîm" deyişinden sonra, cemaat tarafından sessizce âyetel kürsî okunur. Bununla birlikte, kalabalık cemaatli namazlarda veya bazı büyük camilerde her namazda, müezzinler tarafından sesli olarak da okunur.

Hz. Peygamber (s.a.), namaz kıldıktan sonra, sol yanı biraz mihraba eğimli olarak, yüzünü cemaate dönerdi. (İbn Mâce, mukaddime, 6; Ahmed bin Hanbel, Müsned, 2/541, 3/5, 65) Böylece, farz namazın bitmiş olduğu anlaşılır, çünkü artık namazla ilgili bölüm bitmiş, cemaate dönülmesi gereken an gelmiş demektir.

VECDİ AKYÜZ

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu

Online İlan