Askerler ve sivil hayat

 
Burada sanırız kritik konu, emekli generallerin hangi sebeple şirketlerde sorumluluk aldığı, veya şirketlerin kendilerine hangi niyetlerle görev verdiği sorusu ile ilgilidir.

Birkaç gündür gazetelerde Kara Kuvvetleri eski Komutanı Em. Org. Muhittin Fisunoğlu'nun açıklamaları yer alıyor. Cumartesi Milliyet"te çıktı, Pazartesi de Sabah'ta. Fisunoğlu el konulan Sümerbank'ın yönetim kurulu üyesi imiş ve son bankalar operasyonu dolayısıyla kendisi hakkında yurt dışına çıkma yasağı konmuş. Paşa buna içerliyor ve "Benim alnım ak, para hortumlamadım, itibarımızla oynamaya kimsenin hakkı yok" diyor. Tabii bu arada "böyle bir görev aldığı için pişman olduğunu", "eşin dostun kendisine para yemiş gibi baktığını, gazetelerin ilk sayfasında böyle görünmenin kendisine çok ağır geldiğini" ifade ediyor.

Olayın bir Fisunoğlu ile ilgili kişisel boyutu var, bir de TSK ile ilgili kurumsal boyutu... Fisunoğlu"nun kişisel duyarlılığı kuşkusuz önemli ama, TSK ile ilgili kurumsal hassasiyet çok daha önemli. Nitekim o boyutuyla da Genelkurmay Başkanı Org. Kıvrıkoğlu yakından ilgileniyor. Org. Kıvrıkoğlu, Teoman Koman ve Güven Erkaya'nın ismi, Korkmaz Yiğit ve Cavit Çağlar'ın adının karıştığı netameli konularla birlikte anılınca bir genelge yayınlamış ve orgenerallerin emekli olduktan sonra bir şirkette çalışmasını uygun bulmadığını bildirmişti. Dün Radikal'de yer alan bir haber, Kıvrıkoğlu'nun, Sıhhiye Ordu Evi'nde, arkadaşlarıyla yaptığı bir sohbette de, bu konuya değindiğini ve şöyle dediğini bildiriyor:

"Bir generalin bir şirkette çalışması uygun değil. O nedenle bir tamim yayınladım. Bu tamim, şu anda orgenerallerle sınırlı, ama tüm generalleri kapsaması için çalışma yapılıyor. Ankara'da Milli Güvenlik Kurulu, İstanbul'da Harp Akademileri Komutanlığı ile İzmir'deki Hava Eğitim Komutanlığı'nda bütün emekli orgenerallere oda verdik, sektereter tahsis ettik. Orada otursunlar, isterlerse anılarını yazsınlar, isterlerse ilmi çalışma yapsınlar. Bu çalışmaları için ücret de vereceğiz."

Kıvrıkoğlu'nun toplumdaki "asker imajı" üzerine gösterdiği hassasiyet biliniyor. Biz de, bu hassasiyetten yola çıkarak, zaman zaman 28 Şubat sürecinin toplumda açtığı yaralara işaret edip, bu sürecin gözden geçirilmesinin ve toplumda açılan yaraların sarılmasının gerekliliğine işaret ettik. Hatta sayın komutanı, "28 Şubat süreci bin yıl da olsa devam edecek" dediğinde, gene toplum-asker ilişkileri üzerindeki hassasiyetinden yola çıkarak eleştirdik. Çünkü bu söylemin toplumun önemli bir kesimini yaraladığını biliyorduk.

Her neyse, Org. Kıvrıkoğlu'nun emekli generallerin iş hayatı ile ilgili hassasiyetini önemsiyoruz.

Burada sanırız kritik konu, emekli generallerin hangi sebeple şirketlerde sorumluluk aldığı, veya şirketlerin kendilerine hangi niyetlerle görev verdiği sorusu ile ilgilidir.

Em. Org. Fisunoğlu'nun açıklamaları, burada gerçekten dramatik bir durum olduğunu gözler önüne seriyor. Diyor ki Fisunoğlu:

"Ben oraya para için girmedim, meşgale olsun diye girdim. Bankacılık hoşuma gidiyordu." Bu Paşa'nın halet-i ruhiyesi...

Paşanın sözlerinden, onu göreve davet eden kişinin halet-i ruhiyesini de öğrenmek mümkün oluyor:

"Geçen sene bir arkadaşım, 'Sen hareketli insansın, bir bankaya yönetim kurulu üyesi olur musun?' dedi. Ben de 'bankacı olmadığımı' söyledim, 'ama onun dışında bir katkım olacaksa olabilir' dedim. Beni Hayyam Garipoğlu ile bir yemekte buluşturdu. Garipoğlu bana, 'Başımızda bir büyük olarak bulunmanızı isteriz. Bize ağabeylik yapacak insana ihtiyacımız var' dedi. Ben yine bankacı değilim, deyince, o da 'ben de bankacı değilim. Zaten bankacılıkta teknik elemanlar işleri yapar' dedi. Kabul ettim."

Demek ki, bir askerin bankacılıkla ilgisi "yapacağı ağabeylik ve başta büyük olarak bulunma"ya dayanıyor. Bu kelimeler bir yandan gönül okşayıcı cemileler olarak değerlendirilebilir, bir başka yandan ise, zaman içinde içi doldurulacak malzemeler...

Nedir askerin bankalardaki ve diğer şirketlerdeki misyonu? "Ağabeylik" ve "büyük olarak başta bulunmak" patron için ne anlam ifade ediyor?

Üç örnek, gerçekten sıkıntı verici görüntüler arzediyor. Elbet herkesin şüpheli görünmesi doğru değil. Ama Türkiye gibi ekonomik suçların at oynattığı, asker etkinliğinin yoğun olduğu bir ülkede, her şeyi akla getirebilecek kuşkuların söz konusu olması da kaçınılmazdır. Sayın Genelkurmay Başkanı'nın hassasiyeti de bu kaygılara dayanıyor olmalıdır.

Bu meselenin bir başka boyutu, şirketlerde ne kadar asker emeklisinin bulunduğu sorusu ile ilgilidir?

Gündemdeki isimler bugüne kadar, problemli alanlarda ortaya çıktı. Yani problem çıkmasaydı, belki o paşaların oralarda bulunduğunu hiçbir zaman öğrenemeyecektik. Acaba nerede kim var? Bu soru, herkesin zihnini kurcalayacak bir sorudur. Eminiz sayın Genelkurmay Başkanı da, bu sorunun cevabını merak ediyordur.

Bir teklif sunmak istiyoruz:

Batı Çalışma Grubu eğer hala faal durumda ise, "Hangi ekonomik kuruluşta ne kadar emekli asker var, bunlar orada "ağabeylik ve bir büyük olarak başta bulunma" çerçevesinde hangi misyonu üstlenmiş durumdadırlar?" soruları etrafında bir envanter çıkarabilir. YAŞ kararı ile ordudan ihraç edilenlerin seyir defterinin tutulmasından çok daha faydalı olur sanırız bu iş.

Emekli paşaların dramatik açıklamalarını okudukça onların kişiliği adına da üzülüyoruz, TSK'nın itibarına verilecek zarar adına da...