İsrail ordusunun Gazze Şeridi'ndeki yerleşim birimlerini boşaltma işlemi dördüncü gününde. Batı Şeria'da bir yerleşimcinin 4 Filistinliyi öldürmesinin ardından bölgede gerginlik yükselirken tüm yerleşim birimlerinin önümüzdeki Salı gününe kadar boşaltılacağı bildirildi. İsrail ordusu önceki gün gerçekleştirdiği operasyonlar ile Tel Katifa, Ganei Tal, Morag, Bedolah ve Kerem Atzmona yerleşim birimlerini tamamen boşalttı. Gazze'deki en büyük yerleşim birimi olan Neveh Dekalim'den da 150 aile çıkarıldı. Evlerini gönüllü olarak terk etmeyen bin 523 kişi dün 533 evden çıkarılırken geride 600 yerleşimci ailesi kaldı. Bin 500 kadar protestocunun üslendiği yerleşim birimleri ise şunlar: Netzer Hazani, Katif, Shirat Hayam, Kfar Yam, Atzmona, Netzarim, Kfar Darom ve Elei Sinai.

Yetkililer, tahliye işleminin planlanandan hızlı devam ettiğini ve yerleşimcilerden yüzde altmışının, Filistin topraklarının dışına çıkartıldığını açıkladı. Çarşamba günü gerçekleştirilen tahliye işlemleri sırasında 25 kişi yaralanırken beklenenden daha az şiddet olayına sahne oldu. 7 kişi güvenlik güçlerine saldırı suçlamasıyla tutuklanırken yerleşimciler 60 otobüse bindirilerek İsrail içindeki otellere yerleştirildi. Dün ise Neveh Dekalim'in merkezinde bulunan Sinagog ve çevresinde bulunan 2 bine yakın protestocu tahliye edildi.

Öte yandan İsrail Başbakanı Ariel Şaron, Gazze'deki Yahudi göçmenlerin tahliyesinin pazartesiye kadar tamamlanacağını söyledi. Maariv gazetesinin internet sitesindeki habere göre, Şaron, çekilmeyle ilgili bakanlık komitesi toplantısındaki konuşmasında, tahliyenin pazartesiye kadar tamamlanacağını bildirdi. Toplantıya katılan bakanlardan birinin yardımcısı da, ''Tahminimiz, çekilmenin beklenenden daha az zaman alacağı ve pazartesi veya salı itibarıyla tamamlanacağı yönünde'' dedi. İsrailli yetkililer, daha önce çekilmenin 3 hafta alacağını söylemişlerdi.

Şaron başka adımlar da atmalı

İsrail'in 38 yıl önce işgal ettiği Gazze Şeridi'nden çekilme operasyonunu başlatması, başta Amerikan gazeteleri olmak üzere Avrupa ve bölge gazeteleri tarafından manşetteki yerini almayı sürdürüyor.

New York Times, yaptığı yorumda, Gazze'den çekilmenin kalıcı bir barış için ilk adım olduğu görüşüne yer vererek İsrail başbakanı Ariel Şaron'un atması gereken başka adımlar da bulunduğunu vurguladı: "ABD Başkanı George Bush, Şaron'a, Gazze'den çekilmenin sadece ilk adım olduğunu çok net biçimde anlatmalıdır. Bush, Gazze'den çekilmenin Batı Şeria'da kalıcı bir İsrail işgaline yol açmasına izin vermemelidir. Şaron, attığı bu adım için takdir edilmelidir. Ama barışa bir şans tanımak için atması gereken başka adımlar da olduğu konusunda uyarılmalıdır."

Şiddet döngüsü kırılmalı

Amerika'nın en çok okunan gazeteleirnden USA Today da Gazze'den çekilmenin barışa giden yolu açması için, İsrail ve Filistin liderlerinin kendi toplumları içindeki barış karşıtı direniş unsurlarını kontrol altına alması gerektiği yorumunda bulundu. Gazete, barış planının canlandırılması için, Bush yönetiminin daha etkin bir şekilde devreye girmesi gerektiğinin de altını çizdi: "Bir çok İsrailli, Gazze'den çekilmenin bir taviz olarak algılanmasından ve direnişcilere cesaret vermesinden endişe ediyor. Filistin tarafında ise Mahmud Abbas, ılımlı politikaları hayata geçirmesine imkan sağlayacak halk desteğinden yoksun. Bütün bunlara rağmen, Gazze'den çekilme planı, şiddet döngüsünü kırmak için az rastlanan bir fırsat sunuyor. Bu fırsatı da sadece Şaron ve Abbas değerlendirebilir."

Gazze'deki işgal sürecek mi?

Filistin gazetelerinin başlıkları ile iç sayfaları arasında gözle görülür bir farklılık göze çarpıyor. Gazetelerin birinci sayfalarda Gazze'de yapılan kutlamaların fotoğrafları yer alırken başlıklar tahliyeyi kutlayan bir havadaydı. Ancak yorum ve makalelere geçtiğinizde bu coşku büyük ölçüde siliniyor.

Filistinlilerin bağımsız gazetesi El Ayyam, ''Gazze tahliyeden sonra da işgal altında kalacak'' diyor, ''Çünkü Gazze Şeridi'nin sınır kontrolü İsrail'de kalacak ve Filistinlilerin hareket serbestisi İsrail denetimine tabi olacak.''

Filistin Yönetimi'ne yakın olan El Hayat el Cedide gazetesinde de benzer yorumlar var. Gazze'den çekilme siyasi bir oyun olarak değerlendirilerek İsrail'in, Batı Şeria'da yerleşim inşaatlarına devam etmesi "bölgeyi bir kurt gibi yutmak'' nitelemesiyle anlatıldı. Gazze'den çekilme ardından İsrail'in neyi planladığı Filistinlilerin başlıca kaygısı.

Gazze'den çekilmenin İsrail toplumundaki fay hatlarını ortaya çıkardığını yazan Financial Times gazetesi ise İsrail tarihinde ilk kez, Gazze'den çekilme süreciyle tahrik edilen öfkenin, ülkenin bütünlüğü ve devletin varlığının tehdit altında olduğu yönünde dehşet verici uyarıların dile getirilmesine neden olduğunu yazdı. Financial Times, çekilmenin, çekişme halinde olan çok sayıda farklı hizbi içeren yerleşimci hareketin aşırı sağcı kanadının daha da yabancılaşmasına neden olabileceğini vurguladı.

Condoleezza Rice: Dramatik bir an

ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, İsrail'in Gazze Şeridi'nden çekilmesiyle ilgili olarak, ''Dramatik bir an'' dedi. New York Times gazetesine konuşan Rice, tahliye edilen İsrailli yerleşimcilere sempati duyduğunu ve herkesin kendini bu insanlarla özdeşleştirdiğini söyledi. İsrail ile Filistin yönetimlerine, Filistin devleti kurulması yönünde hızlı adım atmaları çağrısında bulunan Rice, çekilme işlemlerinin tamamlanmasının hemen ardından, Batı Şeria'daki seyahat kısıtlamalarını gevşetmesini ve daha fazla Filistin kentinden çekilmesini istedi. Rice, Filistin yönetiminden, ateşkesi bozma niyetindeki örgütleri bir an önce silahsızlandırmasını beklediğini kaydetti