"ilhan koman ki tıraşsız heykeltıraş
uçmağa doğru sakallı
elinde bombalarla bebekler
heykel gibi olmayan heykeller
taşınırdı garip maacir
güneyinden kuzeyine kutupların
battı batacak teknesiyle
varmak için edirne'ye
selimiye'ye..."
bir evliya / Can Yücel

14 ada üzerine kurulu, yaz geceleri beyaza boyalı Stockholm'ün göbeğinde bir Türk sanatçının, İlhan Koman'ın eserleriyle karşılaşmak ne kadar şaşırtıcı ve gönendirici! Stockholm Mimarlık Yüksekokulu'nun önünde bir anıt heykeli var mesela Koman'ın, "Leonardo'ya Selam" adında. Da Vinci'nin evren, dünya ve insan ölçeklerine gönderme yapan, iç içe geçmiş üç dev çemberden oluşan eser, ölümüne dek uzun yıllar burada yaşayan, Stockholm Uygulamalı Sanatlar Yüksekokulu öğretim üyeliği yapan Koman'ın İsveç'in meydanlarında, kamusal mekanlarında yer alan sayısız eserinden biri sadece. 1970'lerdeki bir yarışmada sanatçıya birincilik ödülü kazandıran bu heykel, İsveç hükümeti tarafından satın alınarak buraya dikilmiş. Ayrıca İsveç Parlamento Binası'ndaki Kraliyet Arması da ona ait.

Dünya çapında bir üne sahip olmasına karşın -ne yazık ki- ülkemizde yeterince tanınmayan İlhan Koman'ın yapıtları; Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, İlhan Koman Kültür ve Sanat Vakfı, İsveç Konsolosluğu ve Fransız Kültür Merkezi işbirliğiyle, üç farklı mekanda ülkemizde ilk defa sergileniyor şu anda, İstanbul'da. Sanatçının ahşap, plastik, kağıt, mukavva, kil, kumda dökülmüş alüminyum, bronz, demir ve çelikten yaptığı yaklaşık 300 eseriyle fotoğraflarını, eserlerinin çizim ve prototipleri ile hem yaşayıp hem çalıştığı Hulda adlı yüzyıllık atölye teknesini kapsayan "İlhan Koman: Retrospektif" başlıklı sergi, sanatçının ülkemizdeki ilk retrospektif sergisi ve 30 Haziran'a kadar da açık.

Hayatını İsveç, Fransa ve Türkiye arasında geçiren, çalışmalarını bu üç ülkenin meydanlarına serpiştiren, koleksiyonerlere emanet eden İlhan Koman'ın Türkiye'deki en bilinen eserleri Yapı Kredi Sigorta'nın önündeki "Akdeniz Heykeli" ve Anıtkabir'in doğu kabartmaları. Sık karşılaşabileceğiz bir eseri de Elmadağ'daki Divan Oteli'nin önünde.

Matematiği ve fiziği estetikle buluşturan, demire hareket kazandıran çağdaş heykeltıraşın Akdeniz heykeli ise şu an, bu sergi kapsamında Galatasaray Meydanı'nda. Taksim'den Galatasaray'a kalabalığın ritmine kapılmış yürürken bembeyaz kanatlarıyla birdenbire çıkıveriyor karşınıza, Akdeniz'in beyaz köpüğünden sıyrılıyor sanki, ılık bir esintiyle kucaklıyor sizi. Keşke hep burada kalsa!

Edirne'de doğan, Stockholm yakınlarındaki bir fiyordda yaşayan ve başında mermer bir mezar taşı istemediği için küllerinin Baltık Denizine savrulmasını vasiyet eden sanatçı hakkında bir Oktay Rifat'ın, bir de Can Yücel'in şiiri var. Oktay Rifat 'çelebi korsan' diyor İlhan Koman için, Can Yücel ise 'bir evliya'.

Bir yerde bir İlhan Koman eseriyle karşılaştığınızda dönüp bakmadan, durup hayran olmadan geçmeyiniz yanından. Hele ki bu sergiyi mutlaka ama mutlaka görünüz. Bakalım siz ne diyeceksiniz.

Not: Ankara'daki Özel Samanyolu Keçiören Lisesi yarın, içinde benim de "Hint'in avucunda ateşle yas dans ediyordu" başlıklı bir öykümün olduğu "Kadın Oradaydı" adlı kitaptan bir tiyatro uyarlaması sahneliyor. Emeği geçen herkese selamlarımı iletirim.

FADİME ÖZKAN

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu

Online İlan