Tereddüde mahal yok

Türkiye Avrupa Birliği'ne (AB) üye olmayı gerçekten istiyor mu?

Bu sorunun epey garip kaçtığının ben de farkındayım. Türkiye 1960'ların başından beri Ortak Pazar/AET/Avrupa Birliği üyesi olma yolunda adımlar atıyor. 'Tam üyelik' niyetini 14 Nisan 1987 tarihinde yaptığı başvuruyla bütün dünyaya ilân etti. 10 Aralık 1999 tarihli Helsinki Zirvesi'nden çıkan 'adaylık' teklifini kabullendi. Başbakan Bülent Ecevit 2004 tarihine kadar AB'ye uyum sağlanacağından söz ediyor...

Bunlar gerçek; ancak bu gerçekler yazının girişindeki soruyu gereksiz kılmıyor...

Dışarıya fazla ayrıntı yansımadı, fakat 10 Aralık 1999 tarihinde, esas çekişmenin, zirvenin yapıldığı Helsinki'de değil Ankara'da yaşandığı biliniyor. Helsinki'den gelen sürpriz 'adaylık' teklifine, bazı çevrelerin, olumsuz cevap verilmesini istedikleri biliniyor. Başbakanı, iki bakanla birlikte, Helsinki yoluna düşüren olumlu karara ulaşmak, bayağı yoğun bir ikna çabası gerektirdi.

10 Aralık günü tereddüt beyan edenlerin, karar alınıp AB'ye tebliğ edildikten sonra da gelişmeyi içlerine sindiremediklerini tahmin etmek güç değil. AB'ye üyelik süreci Türkiye açısından sancılı olacaktır. Türkiye'nin ekonomisi AB içinde yer almaya hazır değil; uygulanan reçetelere rağmen enflasyon ezilemiyor, milli gelir sıçraması yapılamıyor, zengin-fakir uçurumu azaltılamıyor... Ayrıca, sosyal ve siyasi açıdan da, AB ile ciddi uyum sorunları var. Türkiye yanlışlarını kabul etmeye bile yanaşmıyor...

Konuya güncellik kazandıran, bir süredir tartışılan bir rapor... Başbakanlığın başına bir diplomatı getirdiği insan hakları koordinatörlüğü, 'Kopenhag kriterleri' ile uyum sorunları konusunda bir rapor hazırlamıştı. Milli Güvenlik Kurulu'nun (MGK) yeni üyelerle sivil ağırlıklı hale getirilmesi, genel sekreterin sivil olması ve Askeri Şura kararlarının yargı denetimine tâbi tutulması gibi tekliflere yer verilen rapor, tepkiyle karşılanınca, bir kez daha elden geçirilip 'bize uygun' hale getirildi. Yumuşatılan tekliflerin bile MGK genel sekreterliği tarafından beğenilmediği ve raporun diplomat müellifinin istifaya zorlandığı anlaşılıyor.

Vesayetsiz demokrasi ve hukukun üstünlüğü AB'nin 'olmazsa olmaz' iki temel şartıdır. AB'ye üye olmak isteyen bir ülkenin, bu iki temel şartı içinde taşıyan, bunlara ek olarak daha pek çok alanda düzeltme öngören 'Kopenhag kriterleri' ile kendi sistemi arasında uyum sağlaması gerekiyor. Daha işin başında 'bize özgü şartlar' ileri sürülerek geri adımlar atılması, 10 Aralık 1999 tarihinde aslında tam bir uzlaşmaya varılamadığını açığa vuruyor...

Dünyanın hiçbir yerinde, değişim, kolay ve sıkıntısız bir süreç değildir; ülkelerin, sistemlerini, barış ve huzur içinde yeniledikleri, bütünüyle elden geçirdikleri pek az görülmüştür. Ancak, Türkiye, bunu başarabilecek potansiyele sahip bir ülke. Yeter ki, tarihî saplantılarını geride bırakmayı, dışta ve içte düşmanlarla çevrili olduğu paranoyasından kurtulmayı bilsin.

Tereddüde mahal yok; Türkiye ve insanları geleceğe umut dolu gözlerle bakmakta kararlı.

NOT: İlişkisi 'deşifre' olan Emin Çölaşan ilgisiz sorularla 'ajan-gazeteci' konusunu sulandırmaya çalışıyor. Sorularının çoğunu daha önce cevapladım. Özetleyeyim: Suriye'de geçirdiğim yedi ayda onun vehmettiği türden heyecanlar hiç olmadı; ben o tip rollerin adamı değilim zaten. Kanal-7'nin 'İskele-Sancak' programı çekimi için Mehmet Eymür'ün evine ben de gittim, ama programa hiçbir katkım olmadı; Kanal-7'nin yorumcusuyum ben, neden gitmeyeyim ki? Büro, daha önce çalıştığım gazete sonrası şartların zorlaması rahat bir çalışma ortamıdır; temsilci olduğumdan beri misafirlerimi gazetede kabul ediyorum. Umarım, Emin de, geçmişte kendisine yönelttiğim sorulara cevap verecek yüreğe bir gün kavuşur... F.K.