Kritik bir dönemden geçiyoruz. Bu kritik dönemi bir ara kavşak noktası olarak adlandırmak mümkün.

Kavşaktaki "yollardan birisi", küresel dinamiklerin, özellikle AB'nin etkisiyle "sistemin sivilleşmesi"ne doğru açılıyor.

"Diğer yol" ise mevcut "askeri vesayet rejiminin biraz daha yerleşmesine", pekişmesine gidiyor

Sorun ve sorunu hızlandırıcı unsur ortada:

Kürtçe eğitim, azınlık vakıfları gibi uygulama noktalarında çıkan sıkıntılar ve ertelemeler bir yana bırakılacak olursa, "uyum paketleriyle Türkiye'nin hukuki mevzuatının yavaş yavaş değiştiği, özellikle bu noktadan sonra da artan bir hızla değişeceği" açık.

Dahası, 7. uyum paketi muhtemelen gündeme "ülkenin kronik sorunu"nu da getirecek, başka bir deyişle "Silahlı Kuvvetler'in sistem içindeki yeri ve rolü, bunu kuşatan kurumlar ve yasalar tartışmaya açılacak."

Bir süre önce İstanbul'da bir toplantıya katılan üst düzey bir AB yetkilisinin altını özellikle çizdiği gibi "askerlerin savunma kurumları dışında hiçbir kurumda temsilci bulundurmamaları, MGK Genel Sekreterliği yasa ve yönetmeliğinin AB standartlarına göre yeniden düzenlenmesi, Genelkurmay Başkanlığı'nın Milli Savunma Bakanlığı'na bağlanması" AB'den gelecek ve ülkede tartışmaya açılacak talepler arasında...

Bu "değişikliklerin gündeme gelmesi, devlet bekası mantığı üzerine kurulu, devlet iktidarı-siyasi iktidar ayrışması temeline oturan resmi ideolojinin tartışmaya açılması" demektir. "Bunların gerçekleşmesi ise bizim koşullarımızda kelimenin gerçek anlamı ile bir rejim değişikliği" demektir.

İlk sinyalleri ocak ayında gelen, nisan başından bu yana yoğun şekilde yaşanan "krizler serisi"nin ana nedeni aslında burada yatıyor.

Asker-sivil gerginliği görüntüsü veren, aslında ordunun sistem içindeki rolü ve girişimlerini merkez alan Silahlı Kuvvetler'e ilişkin son tartışmalar, Silahlı Kuvvetler'in içindeki ayrışmalar buradan doğuyor.

Büyükanıt'ın ulusalcı kampa işaret eden, kürselleşme karşıtı konuşması, bir gün sonra ordu adına uyum yasalarındaki itiraz noktalarını tekrar vurgulaması, en nihayet kendi içlerindeki yaşadıkları ayrışmaya rağmen Özkök'ün "askeri ortak payda"yı ifade eden, "AB'yi PKK-KADEK destekçisi ilan eden" son açıklaması taraflardan birisinin tavrını ve çatışmanın özünü iyice netleştiriyor.

Zira diğer taraftan hükümet yetkilileri, kamuoyunda esen "anti-militarist hava"yı da kullanarak "askerlerin itirazlarına pek değinmeden ısrar ve kararlılıkla" 6. uyum paketinin, onu takiben 7. ve 8. uyum paketlerinin TBMM'den geçeceğini ifade ediyorlar.

Toplumdaki merkezi güçlerin AB'den yana beklenti ve hassasiyetleri buna ilave oluyor. Geleneksel olarak "asker hattında dolaşmayı siyaset yapmakla özdeşleştiren CHP bile uyum paketleri konusunda olumlu oy vereceği açıklıyor ya da açıklamak zorunda kalıyor."

Başka bir deyişle "siyasi rolü ve tekelinde tuttuğu devlet politikası ya da resmi politika dizaynı açısından asker son yıllardaki en az güçlü dönemine girmiş, meşruiyet zeminini iyice kaybetmiş" görünüyor.

Muhtemelen asker içindeki öze değil üsluba ilişkin farklılık da buradan doğuyor. Ancak bu farklılık su yüzüne çıktıkça meşruiyet alanı daha da daralıyor.

Ancak unutmamak gerekir ki, bu meşruiyet alanının daralması hem "olumlu"dur, hem "riskli"dir...

Olumludur; zira Türkiye, bu çerçevede siyasal sisteminin sivilleştirilmesinde ciddi bir yol katedebilir.

Risklidir; zira meşruiyet alanının daralması ordu içi siyaseti ve bölünmeyi biraz daha azdırıp, kısmî kaçaklara ya da kurumun, Özkök'ü de kuşatarak, topyekûn sertleşmesine yol açabilir.

Genelkurmay Başkanı'nın dün yaptığı açıklama bu açıdan okunursa, Özkök'ün "içeriyi tutmak için eleştiri ve tavır çıtasını yükselttiği" düşünülebilir.

Nitekim şunu görmek gerekir:

Bu çatışma ya ordunun sertleşmesiyle ya ağustosta yapılacak tasfiyelerle ya da tehlikeli kaçak girişimleriyle sonuçlanabilir.

Ancak her üç halde de, siyasi arenanın tümü, basın ve sivil kesim sağlam durdukça, kimilerinin arabayı geri vitese takma şansı her zamankinden daha azdır.

ALİ BAYRAMOĞLU

Künye

Temsilcilikler

AboneFormu

MesajFormu