Özellikle siyasette, kimi zamanlarda, yapmak istediğinizle algılanışınız arasında tam bir çelişki ortaya çıkar. Bu durumu en iyi "nereden baktığınıza bağlı" ifadesi formüle eder. Bu ifade, yaptıkları ile algılanışları arasındaki çelişkiyi kapatmak isteyenlerin sığınma ihtiyacını karşıladığı kadar yaptıklarına meşruiyet kazandırmakta zorlananların da savunma ihtiyacını karşılar.

Türkiye'nin bölgede ve küresel güç dengelerindeki durumu, üstlendiği pozisyon hem algılanış biçimi hem de üstlendiği rolün meşrulaştırılması açısından en çok baş vurulan formül haline geldi: nereden baktığınıza bağlı… Oysa kimi somut gelişmeler nereden bakılırsa bakılsın sonuçları itibariyle hepimizi yakından ilgilendiren, bire bir hayatımızı, hatta geleceğimizi etkileyecek türden sonuçlara yol açıyor. Bir başka açıdan da, atılacak bazı siyasi adımların 'nereden baktığınıza bırakılmayacak kadar' istikamet isteyen, netlik isteyen bir tavrı gerektirmesine rağmen onların meşruiyeti nereden baktığımıza sığınılarak kazandırılmaya çalışılıyor.

Son günlerde dış politikada yaşanan gelişmeleri izah edebilmek için gerçekten nereden baktığınıza bağlama lüksüne sahip olup olmadığımızı sorgulamak durumundayız. Türkiye'nin Pakistan'la İsrail arasında arabuluculuğa soyunmasını ele alalım. İsrail'in bölgede daha etkin hale gelmesinin diplomatik alanda önünün açılmasına bağlı olduğu bir gerçek. Gazze'den çekilme gösterisiyle Filistinlilere karşı avantajlı duruma geçen İsrail'in bunu bölgesel ve küresel anlamda stratejik kazanca dönüştürebilmesi için diplomatik açılım sağlaması, barışçı imaj çizmesi gerektiği ortada. Bu sayede hem Batı Şeria'yı temelli işgal altında tutmanın fiziki ve askeri alt yapısı sağlamlaştırılırken diğer yandan bölgedeki ülkelere karşı meşruiyetini pekiştirecek diplomatik açılımlara ihtiyaç duyacağı çok açık. Böylece Kudüs'ü fiilen sınırlarına katarak başkent ilan etmiş bir İsrail'in sürdürdüğü işgal hem meşruiyet kazanacak hem de fiili durum pekişmiş olacak; diğer taraftan da saldırganlığını meşrulaştırma aracı olarak uluslararası kamuoyunda kullandığı "güvenlik sorunu" bir ölçüde halledilmiş olacak. Böylesi bir stratejik açılım için bölgede Arap olmayan Müslüman güç olarak Türkiye'ye ihtiyaç hisseden İsrail yönetiminin Türkiye'nin bölgedeki ağırlığını her zaman önemsediği gerçek. Bu durumda Türkiye'nin Pakistan'la İsrail arasında diplomatik ilişki kurmalarına arabuluculuk etmesi stratejik olarak nasıl değerlendirilmeli. Buna vereceğiniz cevap nereden baktığınıza bağlı olabilir mi? İsrail'e bölgede meşruiyet kazandırma misyonu Türkiye'ye mi düştü?

Aynı çerçevede Ürdün Kralı Abdullah'ın, günübirlik olarak Ankara'ya gelip bazı istişarelerde bulunmasını Türkiye'nin artan önemine işaret edip etmediği "nereden baktığınıza bağlı" sayılabilecek durumlara örnek verilebilirdi. Şayet bu ziyarete ilişkin olarak İsrail basınında Sharon'la buluşma öncesi gerçekleştiği haberi çıkmasa idi… Dubai'de şimdilik 'gizli diplomatik misyon' açan İsrail Türkiye üzerinden bölgede diplomatik etkinliğini geliştiriyor.

Nereden baktığınıza bağlı argümanını en çok kullanıldığı başlıklardan biri de Amerika'nın Türkiye'ye bölgede yüklemek istediği rol bulunmaktadır. BOP/veya GOP çerçevesinde tanımını Amerika'nın koyduğu ılımlı İslam, bölgenin demokratikleşmesi gibi projelerin içeriği ile Türkiye'nin burada üsleneceği rol nereden bakılırsa bakılsın hangi amaca hizmet edeceği açıktır. Küresel bir gücün İslam'ı küresel hegomonyasına hizmete elverişli hale getirmeyi amaçlayan yeniden yorumlama girişimi, İslami kavramların içinin boşaltılarak, sisteme uyumlu hale getirilmesi en başta kimliklerini İslamla ilişkilendiren aktörlerin karşı durması gereken tehdittir. İslamın sekülerleştirilerek bir tür 'kilise dini' haline getirilmesi için bu din mensuplarının terör tehditi ile 'terörize edildiği'ni görmemek için İslami hassasiyet sahibi olmak gerekmiyor. İKO genel sekreterinin "İslam dünyasının kurtuluşu modernleşmeden geçer" yönündeki ifadesi ile dinin sekülerleştirilmesi arasındaki çizgi farkı acaba nereden baktığımıza bağlı bir değişken midir? İslam dünyasının kurtuluşunun modernleşmeden geçmesi gibi iddialı ifadede dinin modernleşmesinden mi yoksa araçsal yenilenmeden mi söz etmektedir?

Son birkaç güne sığan haberlerin kronolojik takibi bile nereden baktığımıza değil nereden bakarsak bakalım belli bir tehlikeyi ima ediyor: Türkiye atlama taşı mı oluyor?

AKİF EMRE

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu

Online İlan