4734 sayılı yasanın 32. maddesi, "Tekliflerin geçerlilik süresi ihale dokümanında belirtilir. İdarece ihtiyaç duyulması halinde bu süre, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilir." hükmünü amirdir. Ancak yasa, teklif geçerlik süresinin isteklilerce uzatılmasına rağmen ihalenin sözleşmeye bağıtlanamaması halinde tekliflerin ikici defa uzatılıp uzatılamayacağı ya da teklif geçerlik süresi dolmuş olmasına rağmen sözleşme bağıtlanabileceği konusunda açıklık getirmemiştir.

Daha önce de bahsettiğim gibi, yasa bir yandan idarelerin teklif geçerlik süresi içinde ihaleleri sonuçlandırarak sözleşmeye bağlanmasını, bir yandan da isteklilerce verilmiş olan tekliflerin ileriye yönelik spekülatif tarzda değil, günün piyasa şartlarına uygun verilmesini amaçlamaktadır. Süresiz verilen tekliflerin piyasa gerçekleriyle bağdaşmadığı, idarelerin tespit etmiş oldukları yaklaşık maliyetlerin çok üzerinde tekliflerle karşı karşıya kaldığı bilinmektedir. Yasa 32. maddesiyle bu durumu önlemiş ancak, ihalelerin sonuçlanması için açık bir düzenleme yapmamıştır.

Kamu İhale Kurulu, 2005 Yılı Genel Tebliği ile söz konusu belirsizliği gidermiş, teklif geçerlik süresi dolmuş olsa da ihalenin sözleşmeye bağlanabileceğini hüküm altına almıştır.

2005 Yılı Genel Tebliği'ne göre, "Kesinleşen ihale kararı bildirildikten sonra şikayet başvurusunda bulunulması veya dava açılması nedeniyle ihale sürecinin uzaması sonucunda; teklif geçerlilik süresinin ihale dokümanında öngörülen azami süre kadar uzatıldığı ve bu sürenin de dolduğu, buna rağmen sözleşmenin imzalanamadığı durumlarda; uygulama yönetmeliklerinde yer alan sözleşmenin imzalanması ile ilgili prosedüre göre, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi ile, kabul etmeleri şartıyla sözleşme imzalanabilir."

Ancak tekliflerin geçerlilik süresinin dolmuş olması nedeniyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin sözleşmeyi imzalama zorunluluğu bulunmadığından, sözleşmeyi imzalamayan istekliler hakkında geçici teminatın irat kaydedilmesine ve yasaklamaya ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.

Bu hükümden anlaşılacağı üzere, düzenleme teklif geçerlik süresinin ikinci defa uzatılmasına cevaz veren bir düzenleme değildir. Amaçlanan husus, tarafların rızası üzerine teklif geçerlik süresi dolduktan sonra sözleşme bağıtlanmasının sağlanmasıdır. Bir anlamda akit yapma süresinin uzatılmasıdır. Bu yolun kullanılabilmesi için öncelikle sözleşme bağıtlanması dışında ihale sürecinin tamamlanmış ve ihale kararının alınmış olması gerekmektedir. Yani, ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif belirlenmiş olmalıdır. Bununla birlikte teklif geçerlik süresi yasanın 32. maddesi çerçevesinde isteklilerce uzatılmış ya da teklif geçerlik süresi dolmadan uzatma talebi yapılmamış, dolayısı ile teklif geçerlik süresinin uzatılma imkanı kalmamış olmalıdır. Bu gibi durumlar nedeniyle teklif geçerlik süreleri dolmuş olmasına rağmen ihalenin sözleşmeye bağlanmamış olması gerekmektedir. Bu durumda idare, öncelikle ekonomik açıdan en avantajlı birinci teklif sahibine sözleşme bağıtlamayı kabul edip etmeyeceğini soracak, isteklinin kabulü koşuluyla sözleşme bağıtlayabilecektir. Birinci avantajlı teklif sahibi sözleşme bağıtlamayı kabul etmez ise idarenin takdirine bağlı olarak ikinci teklif sahibine gidilebilecektir.

Yasanın bu hususu açıkça düzenlememiş olmasının bir sonucu da; isteklilerin sözleşme bağıtlamayı reddetmesi halinde her hangi bir müeyyidenin uygulanamayacak olmasıdır. Yasanın sözleşmenin imzasından imtina edilmesi halinde ön gördüğü, isteklinin geçici teminatının irat kaydedilerek nakde çevrilmesi veya ihalelere girmekten yasaklanması gibi yaptırımlar uygulanamayacaktır. İdareler tarafından, ihale üzerinde kalan birinci ve ikinci isteklinin sözleşme bağıtlamayı kabul etmemesi halinde, isteklilerin teminat mektubu ve diğer belgeleri isteklilere teslim edilecektir.

BİLAL KARACA

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu

Online İlan