Ana Sayfa
Gündem
Politika
Ekonomi
Dünya
Aktüel
Spor
Yazarlar
Televizyon
Sağlık
Yurt Haberler
Son Dakika
657'liler Ailesi
Ankara'da Şafak
Bilişim
Çalışanın Sesi
Diziler
Düşünce Gündemi
İzdüşüm
Kültür-Sanat
Röportaj
Sinema
Yemek
Zamanda Yolculuk
Bize Yazın
Abone Formu
Temsilcilikler
Reklam
Künye
Arşiv

Yeni Şafak'ta Ara

	Vecdi AKYÜZ vecdiakyuz@yenisafak.com.tr

Veliler/vasîler, velayetleri/vesayetleri veya yönetim hakları sona erince, yetim çocuğun mallarını, ergin çocuğa devredip teslim ederler. Veliler/vasîler, yetim çocuğun mallarının geri verilmesinden sorumludurlar: "Yetimlere mallarını verin. Temizi, pis olanla değişmeyin. Onların mallarını kendi mallarınıza katıp yemeyin. Çünkü bu, büyük bir günahtır." (Nisa, 4/2); "Rüştüne erişinceye kadar, yetimin malına ancak en güzel şekilde yaklaşın. Belirlenen kurala uyun. Çünkü bu kural sorulacaktır." (İsra, 17/34)

YETİM MALINI TESLİM SÜRECİ

Yetimlere mallarını teslim süreci, ilgili âyetlerde şöyle anlatılmaktadır: "Yetimleri, evlenme çağına gelene kadar deneyin; onlarda olgunlaşma görürseniz mallarını kendilerine verin; büyüyecekler de geri alacaklar diye onları israf ederek ve tez elden yemeyin. Zengin olan, iffetli olmaya çalışsın, yoksul olan uygun bir şekilde yesin. Mallarını kendilerine verdiğiniz zaman, yanlarında şahit bulundurun. Hesap sormak için, Allah yeter." (Nisa, 4/6); "Yetim malına, erginlik çağına erişene kadar en iyi şeklin dışında yaklaşmayın; ölçüyü ve tartıyı doğru yapın. Biz kişiye ancak gücünün yeteceği kadar yükleriz. Konuştuğunuzda, akraba bile olsa sözünüzde adil olun. Allah'ın ahdini yerine getirin. Allah size bunları öğüt almanız için buyurmaktadır." (En'am, 6/152)

Ayetler birlikte ele alınırsa, yetime malını teslim etmek için, iki şart koşmuş oldukları görülür: 1) Büluğ (ergenlik): Bu, evlenme yaşının gelmesidir. Evlenme yaşına gelen, kendi malını da akıllıca kullanabilir. Hz. Ali (r.a.) anlatıyor: "Resülullah'tan (s.a.) iki şey öğrendim: 1) İhtilamdan (ergenlikten) sonra yetimlik kalmaz, 2) Geceye kadar gün boyu sessiz durmak (susma orucu) yoktur." (Ebu Dâvud, vesâya 9) 2) Rüşt (erginlik): Ayette geçen "rüşd", malı düzgün kullanma anlamındadır. İbn Abbas, kendisine bu konuda sorulan soruya şu cevabı vermiştir: "Yemin olsun, kişi vardır, sakalı çıktığı (büluğa erdiği) halde hakkını almaktan hâlâ acizdir. Öyleyse kendisi için, başkalarının aldığının iyisinden alan kimseden yetimlik kalkar." (Müslim, cihad, 137; Tirmizî, siyer, 8; Ebu Dâvud, cihâd, 152)

Belli bir olgunluğa erişen yetime malı teslim edilmeden önce, bir deneme süreci yaşanmalıdır. Bu süreç sonunda, malını kendi başına yöneteceği kanısına varılırsa, malı kendisine teslim edilir. Teslim sırasında, ileride doğabilecek ihtilaflar için bir önlem olmak üzere, şahit bulundurulması tavsiye edilmiştir.

Rüşd yaşı konusunda, değişik görüşler ve uygulamalar vardır. 1824 tarihli Osmanlı Emvâl-i Eytâm Nizamnâmesi (m. 59), ancak 20 yaşından sonra yetimlere sandıktaki mallarının teslim edilebileğini hükme bağlamıştır. Bu yaşı, Türk Medeni Kanunu ile 1953 tarihli Suriye Ahvâl-i Şahsiyye (Medeni) Kanunu 18, Mısır, İngiltere, Almanya ve Fransa Medeni kanunları 21 olarak belirlemiştir.

İKİ YETİM VEYA DUVAR MESELİ

Kur'an-ı Kerim'de Kehf Sûresi'nde yer alan çok ilginç çağrışımlar içeren iç içe dört meselden üçüncüsü, Hz.Musa (a.s.) ile bilge adam (Hızır) kıssa-meselidir. Bu meselde, babalarından miras kalan bahçeye sahip iki yetim çocuk anlatılır: "Yine yola koyuldular; sonunda vardıkları bir kasaba halkından, yiyecek istediler. Kasaba halkı, bu ikisini misafir etmek istemedi. İkisi, şehrin içinde yıkılmaya yüz tutan bir duvar gördüler, Musa'nın arkadaşı onu doğrultuverdi; Musa: 'Dileseydin buna karşı bir ücret alabilirdin' dedi. O şöyle söyledi: İşte bu, seninle benim ayrılmamızı gerektiriyor; dayanamadığın işlerin yorumunu sana anlatacağım." (Kehf, 18/77-78) Bilge adam, Hz.Musa'ya söz verdiği yorumu şöyle yapıyor: "Duvar ise, şehirde iki yetim erkek çocuğa aitti. Duvarın altında, onların bir hazinesi vardı; babaları da iyi bir kimseydi. Rabbin onların erginlik çağına ulaşmasını ve Rabbinden bir rahmet olarak hazinelerini çıkarmalarını istedi. Ben, bunları kendiliğimden yapmadım. İşte dayanamadığın işlerin içyüzleri budur." (Kehf, 18/82) Bu kıssadaki hükümle, yetime malını teslimde izlenecek hüküm tam bir tutarlılık içindedir.

Geri dön

Yazdır

Yukarı