Ana Sayfa
Gündem
Politika
Ekonomi
Dünya
Aktüel
Spor
Yazarlar
Televizyon
Sağlık
Bugünkü Yeni Şafak
657'liler Ailesi
Bilişim
Çalışanın Sesi
Diziler
Düşünce Gündemi
İzdüşüm
Kültür-Sanat
Okur Sözcüsü
Röportaj
Sinema
Yemek
Zamanda Yolculuk
Bize Yazın
Abone Formu
Temsilcilikler
Reklam
Künye
Arşiv

Yeni Şafak'ta Ara

	Fehmi KORU f.koru@yenisafak.com.tr

BRÜKSEL- Avrupalı kurumların hemen hepsinin merkezi burada olduğu için Brüksel tereddütsüz "Avrupa'nın başkenti"; ancak 'Avrupa kültür başkenti' adaylığı sebebiyle İstanbul onuruna verilen dâvette hep beraber gördüğümüz bir gerçek daha var: Büyük uygarlıklara beşiklik etmiş İstanbul Avrupa kültürünün de önemli bir mücevheri...

Napoleon Bonapart'ın "Dünya bir ülke olsaydı başkenti İstanbul olurdu" dediğini duymuş muydunuz? Ben ilk kez burada duydum ve irkildim. Napoleon İstanbul'a hiç gelmedi, ama demek ki, Mısır'ı işgali (1798) arzu ettiği gibi gelişseydi, gözünü bizim buralara dikecekti.

Hiç kuşkusuz İstanbul göz dikmeye değer bir kent. Araplar gözünü dikmiş alamamışlar; biz dikmişiz almışız... 1453'ten itibaren de gözünü diken olur diye hazırolda bekliyoruz. İstanbul'u görüp de âşık olmayan pek çıkmamış çünkü. Napoleon'un hemşehrileri Lamartin ve Pierre Loti neler dememiş, neler yazmamışlar İstanbul'un güzellikleri hakkında...

İstanbul uğruna çıktığım kısa Brüksel gezisinde bilmediğim pek çok şey öğrendim. Hayal gücü müthiş Jules Verne'in bir romanı Türkiye'de geçiyor... Macar asıllı besteci Franz Liszt de 1839'dan 1847'e kadar süren Eski Dünya turunda İstanbul'a uğrayıp konserler vermiş ve Verdi'nin Ernani operasına yazdığı bir fantazi de son biçimini Beyoğlu'nda almış...

Verne, 'Eğilmez Keraban' adını taşıyan romanında, Roterdam'dan yola çıkıp Keraban adlı dikkafalı birini ziyaret için İstanbul'a gelen Van Mitten ile uşağı Bruno'nun başından geçenleri işliyor. Tütün tüccarı Keraban konuklarını Üsküdar'daki evine yemeğe dâvet eder. Tam kayıkla karşıya geçmeye hazırlanırken, Boğaz'ı geçen her araca o gün vergi konulduğunu öğrenirler...

Roman bu ya, dediğim dedikçi Keraban, kısa yoldan karşıya geçecek yerde, tepeden inme vergiyi ödememek için konuklarını uzun bir yolculuğa çıkarır. Hem de eğer zamanında evine varamazsa muazzam miktarda para kaybetme ihtimali olduğu halde... Yeğeni sevdiği kızla 17 yaşına girmeden evlenebilirse kız büyük bir mirasa konacaktır; bu yüzden seyyahlarımızın altı hafta içinde Üsküdar'da olmaları gerekmektedir. İki adımlık Boğaz sefası bütün Karadeniz'in etrafında atılan bir tura dönüşür üç kafadar için...

Ünlü piyanist ve besteci Franz Liszt İstanbul'a geldiğinde Abdülmecid padişahtır. Guiseppe Donizetti de sarayın müzik danışmanıdır. Liszt'in geldiğini duyan Sultan Abdülmecid derhal huzura getirilmesini emreder. Daha bagajlarını açma fırsatı bulmadan Sultan'la görüşür Liszt; aynı akşam Çırağan Sarayı'nda saray halkına bir konser vermesi tâlimatı kendisine iletilir. Donizetti Paşa'nın oğluna yazdığı mektuptan öğrendiğimize göre, Liszt'in piyano üzerinde dolaşan elleri şimşekten hızlı çalışmaktadır. Zaman zaman Sultan'ın huzurunda çaldığını unuttuğu hissini verecek kadar kendinden geçer ünlü müzik virtuozu.

Donizetti'nin oğluna yazdığı mektupta yer alan, "İnanılır gibi değil, ama gerçek: Franz Liszt benim piyanomda çaldı ve ben, evet ben... Liszt'in müziğini kendisinden dinledim" satırları bir müzik adamının bir büyük üstadla karşılaşmaktan duyduğu heyecanı iyi yansıtır...

İstanbul bizim uygarlığımızın önemli eserlerini bağrında yaşatıyor. O eserlerin insanlığın ortak mirası açısından değerini iyi anlamak için Avrupa'ya gelmeye, ya da İstanbul'u görmüş Avrupalıların hakemliğine ihtiyaç yok aslında. İstanbul'u, imrendirip gıpta ettirecek bütün değerleriyle, bugünün Avrupalısının dikkatine sunmanın yolunu bulmak gerek.

Olursa, "Avrupa kültür başkenti" unvanını elde etmek bunu sağlayacak işte...

Geri dön

Yazdır

Yukarı