Genetik silah korkusu

Kanserden depresyona ve hatta yaşlılığa kadar tüm hastalıkların teşhis ve tedavisinde devrim yaratacağı ileri sürülen gen haritasının keşfinin, insanlık için bir kâbusa dönüşebileceği belirtiliyor. Projeye karşı çıkanlar gelişmenin, kişi mahremiyetini tehlikeye atacağı ve istihdamdan sigortaya, sosyal ilişkilerden uluslararası ilişkilere kadar yepyeni sorunlara yol açacağı, dünyayı, 'genetik ayırımcılık'la karşı karşıya bırakacağını belirtiyorlar.

Genetik silah denemeleri

Bugüne kadarki genetik araştırmaların, değişik canlı türü oluşturma uğraşısının insan ırkını tehlikeye düşürdüğü bilinen bir gerçek. Elde edilen bulgular, sağlık alanından çok, askeri teknoloji, biyolojik silahların yapımında kullanıldı. 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana hızlanan biyolojik silah çalışmalarından sonra genetik silahlar da insanlığın geleceğini ciddi biçimde tehlikeye sokacak. Genetik araştırmaların bazı ülkelerin Savunma Bakanlığı ve istihbarat teşkilatları tarafından yönlendirilmesi ve finansal açıdan desteklenmesi de, araştırmaların sivil amaçlardan ziyade askeri arayışlara göre teşvik edildiğini ortaya koyuyor.

Gelinen süreç, insanlık tarihinin en önemli buluşlarından biri kabul edilen gen haritasının keşfini ciddi bir sorun olarak önümüze koyuyor. ABD, Rusya, Çin ve İsrail'in uzun zamandır genetik silahlar üretme çalışmalarının devam ettiği gözönüne alınınca, insanlığın ne tür bir tehlike içinde olduğu apaçık ortaya çıkıyor.

Tehlikeler gizleniyor

Dünya gazeteleri, manşetten duyurdukları haberlerinde, buluşun insanlık tarihinde bir kilometre taşı olduğunu belirtirken bazı bilimadamları, buluşun suiistimale açık olduğunu ve dünyayı bir genetik ayrımcılık tehlikesinin beklediğini ifade ediyor. Ulusal düzeyde yayın yapan gazetelerin resmi söylemlere yer verdiği İngiltere'de tartışma, Londra Metrosu'nu kullanan yolculara ücretsiz dağıtılan 'Metro' isimli gazetede yer aldı.

"Buna kimin hakkı var"

Metro gazetesine konuşan Dr. Tom Shakespeare, 'Kimin bizim gen haritamızı tümüyle bilmeye hakkı var?' sorusunu yöneltti. Shakespeare, bu bilginin, işveren, sigorta şirketleri ve devlet tarafından doğru ve hakkaniyet içinde kullanılıp kullanılmayacağından kimsenin emin olamayacağını belirterek, "Eğer bu tür kişi ve kurumlar söz konusu bilgiyi bireylere karşı, onların haklarını çiğneyecek şekilde kullanırsa ne olacak?'diye sordu.

Alzheimer Hastaları Vakfı Başkanı Dr Richard Harvey ise, genetik bilgilerin sigortacılık sektörü tarafından bazı kişilerin 'genetik olarak klasman dışı' addedilmesinde kullanılmayacağından emin olmak istediklerini vurguladı.

Hastalar umutlu

Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Hastanesi Patoloji Laboratuvarı Başkanı Prof. Dr. Osman Yılmaz, gen haritasının, özellikle ölümcül hastalarda ciddi bir beklentiye yol açtığını bildirdi. Kanser hastalarının, "Acaba bu buluşun bana bir yararı olacak mı?" diye sorduklarını dile getiren Yılmaz, gelişmenin yoğun beklentilere, ve umutlara en kısa zamanda yanıt vereceği inancında olduğunu kaydetti. Yılmaz, şu uyarılarda bulundu: "Denetim mekanizması kurulmalı. Çünkü bu buluş, kötü niyetli insanların elinde tehlikeli bir silaha dönüşebilir."

Genetik ırkçılık

Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi Başkanı Füsun Sayek, "insanın gen haritasının çözülmesi"ni değerlendirerek, "Bizim açımızdan etik boyutu var. Irkçı bazı durumları ortaya çıkaracak bir durum" dedi. Sayek, "Bizim açımızdan etik boyutu var. Kişilerin işe alınmasından tutun, ırkçı bazı politikaları da ortaya çıkaracak bir durum. Bu konuda 'Etik Üst Kurul' oluşturulabilir" dedi. İnsanın gen haritasının çözülmesi projesinin, çok büyük teknoloji gerektirdiğini kaydeden Sayek, "Bu nedenle de teknolojiyi kullanan firmalar, ağızlarının suyu akarak işin içerisine girmeyi hedeflemektedir" dedi.

Tehlikeli süreç

İsrail'de genetik araştırmaların yapıldığı bir laboratuar. Genetik silah yapımının hızla sürdüğü ülkelerden biri de İsrail. ABD ve İngiltere'nin gen haritasını açıklamalarından bir gün sonra İsrail de genetik şifreleri çözdüğünü dünyaya duyurdu.