İSTANBUL- Başbakanlık Teftiş Kurulu'nca soruşturulan Tekel 2000 kaçakçılığının ardından Winston ve Camel gibi dünyaca ünlü sigaraları üreten Reynolds firması da ilginç bir yolsuzluğa karıştı. Tekel Genel Müdürlüğü'nce firmaya bir protokolle satılan Türk tütünlerinin yurtdışına çıkarılması gerektiği halde protokol şartları ihlal edilerek Türkiye'ye pazarlandığı ortaya çıktı. Gümrük Müsteşarlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı'na geçtiğimiz yılın Nisan ayında gelen ihbar üzerine başlatılan soruşturma sonucunda elde edilen bulgular teşvikli olarak ithal edilen Samsun tütünlerinin iç sigaraların üretiminde kullanıldığı anlaşıldı. Gümrük Başmüfettişi Hasan Gelmez ve Tekel Başmüfettişi Cevdet Doygun'un hazırladığı 30 Kasım 1999 tarihli rapora göre olay şöyle gelişti: RJR İnternational firması 03/06/1996 tarihli protokol kapsamında Türkiye sınırlarında içinde sigara üretiminde kullanılmamak kaydıyla Tekel'den 64 bin 200 kilogram tütün satın aldı. Tütünlerden 6 bin 444 kilogram tütün şirket adına yurtdışına çıkarılmak üzere Ege Serbest Bölgesi depolarına teslim edildi.

Yöneticiler suçlu bulundu

Bu arada tütünlerin Türkiye'de pazarlanması için RJR International'ın uzantısı olan ve hisselerinin yüzde 99.98'i RJR Mc. Donald Inc. şirketine ait olan RJ Tütün Sanayi AŞ'ye dolaylı yoldan satıldı. Böylece ihaleye giren firmalar tarafından gözetilmesi gereken protokolün 6. maddesi çiğnenmiş oldu. Yani ihale; konusu yüksek kaliteli, düşük maliyetli Türk tütünleri Torbalı tesislerinde sigara üretiminde kullanılmak istenerek hem Tekel, hem de diğer imalatçı firmalar nezdinde avantaj elde edilmiş oldu. Ayrıca 1 ton 874 kilogram tütün ihraç kaydıyla alındığı halde fiilen yurtdışına gönderilmediği için 1918 sayılı yasa hükümleri çiğnendi. Gümrük Başmüfettişi Gelmez ve Tekel Başmüfettişi Doygun tarafından hazırlanan raporun sonuç bölümünde bazı Tekel görevlilerinin olayda ihmallerinin bulunduğu belirtilidi. RJR International'ın Türkiye'den sorumlu Başkan Yardımcısı Peter Joblickisdorf, Personel Müdürü Şefik Renda ve şirket yöneticileri Fred Haynes Hart, Efumios Andriotis, Russel Chapman, Pierre Jacques o De Labouchere ile RJR Tütün Sanayi Yönetim Kurulu Başkanı Servisimin Cömert, RJR International adına ödemelere aracılık eden Kamil Yavuz, taahhüt bilgileri ile belgeleri düzenlediği anlaşılan Tülin Süren, olayın örtbas edilmesi için baskı yaptığı anlaşılan RJR Tütün AŞ görevlisi Tyler Hamilton Cash, şirketin gümrük komisyoncularına intikal ettirilmesine aracılık yapan Leziz Özden Çokdeğer ve gümrük komisyoncusu Ahmet Özbelge hakkında 1918 sayılı yasasının ilgili maddeleri delaletiyle Türk Ceza Kanunu'nun 342. maddesine göre işlem yapılması istendi.