İşten çıkarmalar, tasfiyeler, kapanmalar, birleşmeler anaforunda "derin" bir kriz yaşayan basında "kangrenleşen" sorunlar için "teşhis ve tedavi" önerilerinin 13 yıldır değişmediği saptandı. 1988 yılının Mayıs'ında haftalık Yankı dergisinin soruşturmasında görüşlerini açıklayan dönemin gazete yöneticilerinin görüşlerinin 2001'de değerlendirilmesi "bir arpa boyu yol" gidilmediği sonucunu verdi. "Türk Basınında Durum" değerlendirmesinde sorulan sorulan ve ilginç cevaplar şöyle:

Basının bugün, her zamandan daha fazla sorunla karşı karşıya olduğunu düşünüyor musunuz? Düşünüyorsanız neden?

Taha Akyol (Tercüman gazetesi Genel Yayın Yönetmeni): Basının bugün, demokrasi içindeki her dönemden daha fala sıkıntıda olduğu doğrudur. Bozulan gelir dağılımı varlıklı kesimleri "seyirlik" ve "eğlencelik" alakalara, yoksullaşan ve problemleri sebebiyle gazete okuması gereken kesimleri ise ekmeği gazeteye tercih etmeye yöneltmiştir. Bu durum basının iç meselelerini de ağırlaştırmıştır. Bir de depolitizasyon.

Mehmet Barlas (Güneş gazetesi Genel Yayın Yönetmeni): Basın Türkiye'deki tüm ekonomik işletmeler gibi çapı eskisinden daha büyük olan sorunlarla karşı karşıyadır. Çünkü Özal'ın dış ekonomilerle entegrasyon politikası sonucu basın da diğer sektörler gibi kağıtta ve diğer girdilerde sübvansiyonsuz dünya fiyatlarıyla karşıkarşıya kalmıştır. Enflasyon tüm maliyetleri arttırırken, rekabet yüzünden gazete fiyatları yeteri derecede artmamış, ilan gelirleri ise televizyon rekabeti ile azalmıştır.

Nezih Demirkent (Dünya gazetesi Genel Yayın Yönetmeni, Gazeteciler Cemiyeti Başkanı -11 Şubat 2001'de vefat etti): TV'nin giderek yaygınlaşması, yeni teknolojilerin pahalılığı ve iktidarların haberleri kısıtlama yöntemlerini benimsemeleri sorunları arttırmaktadır.

Sizce basının en önemli sorunları nelerdir?

Kenan Akın (Türkiye gazetesi Genel Yayın Yönetmeni): Kağıt, mürekkep ve personel masraflarının hemen hemen her ay yükselmesi. Reklam gelirlerinden TV'nin aslan payını alması.

Taha Akyol: Ekonomik darbogaz, TRT'nin makulü aşan rekabeti ve okuma alışkanlığı zaten az olan toplumumuzda "seyir" alışkanlığını yerleştirmesi. Bir de vasıflı insan yetişme problemi.

Mehmet Barlas: En önemli sorun, basının kendi problemlerine gerçek teşhis koyma yerine, meseleyi bir siyasal rejim bunalımı gibi sunmak istemesinden kaynaklanıyor.

Hasan Cemal (Cumhuriyet gazetesi Genel Yayın Yönetmeni): Artan girdi maliyetleri, başta gazete kağıdı fiyatı kuşkusuz en önemli sorun. Basınla ilgili yasalarda yapılmak istenen değişiklikler, Başbakan'ın (Turgut Özal) basına karşı son derece olumsuz tutumu da diğer önemli sorunlar.

Nezih Demirkent: Finanstan eleman yetersizliğine, gazete sahipliğinden okur yapısına kadar pek çok sorun var.

Cemil Devrim (Yeni Asır gazetesi Genel Yayın Yönetmeni): Başta gelen sorun, Türkiye'de basın hürriyetinin eksiksiz şekilde uygulanmamasıdır.

Doğan Heper (Milliyet gazetesi Genel Yayın Yönetmeni): Üstüste gelen kağıt zamları, basının karşı karşıya bulunduğu mali sorunların başında geliyor. Girdi fiyatlarındaki sürekli artış, en ağır darbelerden birini oluşturuyor.

Zafer Mutlu (Sabah gazetesi Genel Yayın Yönetmeni): Basının bugün eskiye göre en büyük handikabı televizyondur. TV haberciliği ile gazetelerin başetme şansı kalmadı gibi.

Basının karşısında duran sorunların çözümlenmesi için ne yapmalı?

Taha Akyol: Hükümet ve bürokrasi basını düşman gibi görmeyip bazı konuları sübvanse etmeli. TRT reklamlarından basına pay ayrılmalı veya sınır konmalı.

Hasan Cemal: Hükümet her şeyden önce enflasyonu indirmelidir.

Zafer Mutlu: TV haberciliği ile mücadele etme yerine TV ile birlikte izlenen gazete haline gelmek gerekir. Araştırmacı gazeteciliğe eğilinmeli.

Gazetelerin tirajları neden düşüyor? Düşmüyorsa da neden artmıyor?

Kenan Akın: Sansasyona kaçan haber ve araştırmalar, yani hatalı yayın ile dağıtım modeli Türk basınının en büyük handikaplarıdır.

Taha Akyol: Halkın alım gücünün zaafa uğraması, TV ve depolitizasyon bu durumu izah eder.

Mehmet Barlas: Ülkedeki okuma alışkanlığının sınırlı olması.

Cemil Devrim: İki sebep var: TV'nin yaygınlaşması, gazete fiyatlarındaki artış.

Doğan Heper: Sebepler, ülkenin eğitim düzeyinin düşüklüğü, halkın ekonomik sıkıntılarıdır. Taha Akyol

Medyanın gündemi medya

Son aylarda yaşanan olaylar neticesinde gündemi belirleyen medyada 'medya' ile ilgili haberler ağırlıklı olarak yer aldı. 'Andıç'ın ortaya çıkartılması ve bankalarla ilgili yolsuzlukların üzerine gidilmesi neticesinde gazete ve gazeteciler sık sık medyada haber konusu oldu. Medya, gazete ve gazetecilerin 'gündem' konusu olduğu önemli gelişmeler şunlar oldu:

Beyaz Enerji operasyonu sırasında Hürriyet gazetesinin adını açıklamadığı bir generale atfen attığı "Ersümer'in üstünü çizdik" manşeti de büyük tartışmalara neden oldu.

« Geri Dön