Terbiye'nin (eğitimin) ve pedagojinin esas prensibi; gençlere ve öğrencilere öğüt vermekten ziyade, onları, havatın gerçekleriyle yüzyüze getirmektir. Tâ ki, bizzat yaşayarak ve yaparak öğrensinler... Onları, meselâ çalışkan yapmak için, çalışkan insanların çoğunlukta olduğu, çalışkanlığın prim yaptığı, îtîbar gördüğü ve mükâfatlandırıldığı bir ortamda yetiştirmek gerekir... İnsanoğlu, gördüğünü tekrar ve taklîd eden bir varlıktır... Onun için; çocuklarımıza, yetişirken, tahsil ederken; dürüstlüğün, vazifeşinaslığın ve çalışkanlığın, disiplinin hâkim olduğu bir atmosferi, hangi miktarda sağlayabilirsek, onlar da bu erdemleri, o miktarda kazanacaklardır. Bir de gençlerimiz arasında tahsil kademelerinde yürürken bile, kendini yetiştirmeye uğraşan cevherler vardır. Onlar okulda öğrendiklerinden daha başka, maddî, mânevi güçler ve vasıflar kazanmak için çeşitli egzersizler yaparak, husûsî amaçlarıyle ilgili teorik ve tatbîkî bilgiler ve beceriler elde ederler..

Okullarımızın açıldığı bugün, kendilerini yetiştirmek isteyen gençlerimize hatırlatmak istediğim bâzı gerçekler var..

Evladlarımız, hangi alışkanlığı elde etmek istiyorlarsa, o alışkanlığı kazandıracak egzersizleri, hiç ara vermeden, kâfi mîktarda tatbik ve tekrar etmelidirler!..

Düzenli ve devamlı çalışmakta zorlanan bir öğrenci, hangi dersi ve faâliyeti seviyorsa, o faâliyete hiç ara vermeden, günde 3-4 saat çalışmak suretiyle meselâ on gün devam etmelidir.. Tâ ki, çalışmak, kendisinde bir alışkanlık hâline gelsin!..

Tereddütlü ve kararsız olmaktan şikâyet eden bir genç; gerek okumak ve öğrenmekte, gerekse günlük hâyatın diğer alanlarında, hergün veyâ her hafta kararlar alıp onları eksiksiz uygulama temrinlerine devam etmelidir... Aldığı bir karârı, yine on gün hiç çiğnemeden yürütmesi, karar alma mekanizmasının yerleşmesine ve irâdesinin kuvvetlenmesine hizmet edecektir.

Bir öğrenci bir genç insan; adâletle, doğrulukla ve vicdanla bağlarını hiç koparmamalıdır. Bu bağ, kendisine ışık verdiği müddetçe; başarıya, huzûra ve insanların takdir ve sevgisine mazhar olacağına şüphe yoktur!..

Genç insan, hem okumalı, hem de bâzı vakitlerde ne iş olursa olsun, çalışarak ekmeğini kazanmaya bakmalıdır. Bunun için, kafasını işletmekten, iş aramaktan, yeni yeni teşebbüslerde bulunmaktan geri kalmamalı, sıkılmamalıdır.. Alınteriyle yaşama alışkanlığı, kendisine hayâtın başarı ve yükselme kapılarını açacaktır..

Bütün dersler ve bütün çalışmalar için geçerli bir kural da şudur:

Nasıl ki bir konuyu parçalara ayırır ve basitten birleşiğe doğru sıralayarak inceler ve öğrenirsek; aynı prensibe göre ders kitabının bölümlerini sıra ile hazmetmeyi ve bir konuyu iyice öğrenmeden ondan sonrakine geçmemeyi âdet hâline getirmeliyiz..

Mektepte okumanın başka sihirli bir kuralı da dersleri günü gününe hazırlamaktır.. Kabilse, dersi, hoca ile ders yaparken derste öğrenmeye çalışmalı... Hocaya konuyu tekrar ettirmekte bir zorluk ve mahzur yoktur..

Genç insan evvelâ Türkçe'yi mükemmel öğrenmek zorundadır. Konuşmak ve yazıdaki ustalığın hayattaki başarı şartları arasında önemli bir yeri vardır.. Bunun için, Peyami Safâ, Refik Halid Karay, Ali Fuad Başgil, İsmail Hami Danişmend, Erol Güngör, Mehmed Kaplan, Yahya Kemâl, Necib Fazıl, Ömer Faruk Akün, Hüseyin Cahit Yalçın, Mümtaz Turhan, Nihal Atsız, Ziyâeddin Fahri Fındıkoğlu, Mümtaz Turhan, Remzi Oğuz Arık, Falih Rıfkı, Yunus Nadi, Mehmet Karadeniz, Hamdullah Suphi, Ahmet Hamdi Tanpınar, Burhan Belge, Cemil Meriç, Ali Kılıç, Abdülhak Şînasi Hisar, Ahmet Hikmet Müftüoğlu gibi güçlü ediblerin eserlerinden hergün üçer, beşer sayfa yüksek sesle okuma tâlimleri yapmak lâzımdır.

Gelecek yazılarımda öğrenci ve okuyucu arkadaşlarıma Türk edebiyatından, Doğu ve Batı edebiyatlarından, okunması gerekli eserlere ait listeler vermeye çalışacağım. Yeni ders yılının, gençliğimize ve maârif câmiamıza hayırlı olmasını dilerim!..