Anadolu coğrafyasının sosyal ve kültürel yaşamı üzerine çalışan fotoğraf sanatçısı Mustafa Yılmaz'ın Cemal Reşit Rey'de gerçekleşen "Dört Mevsim Hasankeyf" adlı fotoğraf sergisi büyük ilgi gördü. Family Finans 20. yıl kutlama etkinlikleri çerçevesinde gerçekleşen sergi, kaybolan başkentin feryadını bugünlere ulaştırdı. Roma ve Bizans kaynaklarında Cepha, Arapça literatürde Hısnu Keyfa olarak anılan uygarlıklar kenti Hasankeyf, Dicle'nin güney sahilinde 6 bini aşkın mağara ve binlerce yıllık görkemli bir geçmişe ev sahipliği yaptı. Hz. Ömer zamanında fethedilen Hasankeyf'de sırası ile Abbâsîler, Hamdânîler ve Mervânîler hüküm sürdüler. 1071 Malazgirt Zaferi'nden sonra, 1102'de Artuk Bey'in oğlu Sökmen'in idaresine girmesiyle Artukluların Hısnıkeyfa kolu kuruldu ve Hasankeyf, 1231-1232'e dek 130 yıl beyliğin merkezi oldu. 1260'a dek ise Eyyûbîlerin hüküm sürdüğü Hasankeyf, Artuklular ve Eyyûbîler dönemindeki imar faaliyetleriyle, gelişmiş bir şehir hüviyetine büründü. Yakut el-Hamevî'nin Mu'cemü'l-Büldân isimli eserinde "başka yerde bir benzerini görmedim" dediği meşhur Hasankeyf Köprüsü, Artuklu Emiri Fahreddin Karaaslan devrinde yaptırıldı. 1260'da Moğol istilası sırasında tahrib edilen kent, bir daha eski ihtişamına kavuşamadı. XV. yüzyıl başlarında Karakoyunlu ve Akkoyunlu Türkmen beyliklerinin nüfuzu altında kalan şehir 1501'den sonra Safevîlerin idaresine, Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferi sırasında 1517 yılında da Osmanlı hakimiyetine girdi. Osmanlı hakimiyetinde XVI. yüzyıl boyunca gelişme gösteren şehir, mühim bir ticaret ve kültür merkezi haline geldi, ancak XVII. yüzyıldan itibaren ticaret yollarının değişmesi nedeniyle yavaş yavaş bu konumunu yitirdi. Günümüzde Hasankeyf, doğal ve mimarî güzellikleri ile birlikte binlerce yıllık tarihin izlerini halen muhafaza eden küçük bir ilçe merkezi. Ama Mezopotamya'nın bu talihsiz başkenti, yakında bir daha görünmemek üzere kaybolacak; Moğol istilasının yok edemediği kent, teknolojiye mağlup olup Ilısu Barajı'nın sularına gömülecek!