İstanbul ve Ankara'nın çözüm bekleyen pek çok meselesi olduğunu biliyoruz. Bunların başında herhalde heykel ile fıskiye gelmiyor. Bilinen, yazılan, üzerinde çalışılan bir konudur ama; ne kadar yazılsa, o kadar yazılmayı hakeden meseleler var.

Bunlardan biri İstanbul'un metruk semtleridir. Bu semtlerin, sokakların sayısı çoktur; ancak içlerinden üçü öne çıkıyor.

Gedikpaşa, Tarlabaşı, Süleymaniye.

Önümde 25 Ocak tarihli bir gazete kupürü var. Başlık: "Eminönü'nde tarihe dönüş". Haberin özeti şu: Tarihi yarımadanın önemli merkezlerinden Eminönü'ndeki 4 bin 834 imalathane ve atölye 2005 yılı sonuna kadar taşınacak. Yerleşime açılacak bölge turizm ve kültür merkezi olacak.

Bu proje Özal zamanından beri gündemdedir. Gedikpaşa dışında, Nuruosmaniye, Mahmutpaşa, Sultanhamam ve Tahtakale de aynı çerçevede mütalaa edildi.

Tabii kolay bir iş değil. Asırların yerleşimi, alışkanlığı, ticarî yoğunluğu bir anda biçim değiştiremez. Ancak proje ağır-aksak da olsa yürüyor. Esnafın, atölyelerin çoğu İkitelli'ye taşındı. Eminönü Belediyesi'nin işporta ile mücadelesini de gözardı edemeyiz. Evet işportacıları oralardan kovalıyoruz, gecekondularını yıkıyoruz, tamam. Ama bu adamlar ne yapacak, nerede oturacak, ne yiyip ne içecek. "Canım o onların problemi, İstanbul'a gelirken bana mı sordular" diyemezsiniz. Ayrıca halen yüzde 35-40'larda bulunan köylü nüfusunun en az 25 milyonunun şehirlere taşınması gerektiğini de aklı yetenler söyleyip duruyor.

Süleymaniye konusunda belki 40-50 yıldır projeler yapılır; seminerler, kongreler, konferanslar düzenlenir, bu ilmiye muhitinin eski görkemine kavuşturulacağı iddia edilir. Ancak geçen zaman içinde bizim gördüğümüz ahşap konakların birer birer yanıp, yerlerini otoparkların aldığıdır.

Eminönü yeniden ele alınırken metruk sokaklar, çürümüş binalar, hanlar -içlerinde gerçekten tarihi değer taşıyanlar hariç- kâmilen yıkılmalıdır.

Açılan büyük boşluklarda çok katlı otoparklar yapılmalı; bunlar kesinlikle yeraltına inşa edilmeli, üzerleri yeşil alan olmalıdır. Sur içine asla yeni bina yapılmamalıdır.

İnsanımızın otomobilini sokak ortasına park alışkanlığı sona ermelidir. Yeniden yerleşime açılacak sokak ve bölgelerde turizm, kültür, ticaret, hizmet sektöründe çalışan aileler istihdam edilmeli; bu semtler-sokaklar bir film platosu değil yaşayan mekânlar olmalıdır.

Böylece otellerde, ticarethanelerde çalışan nüfus için ulaşım sorunu olmaz. İnsanlar evlerinden çıkıp iş yerlerine yürüyerek giderler.

İlk etapta Unkapanı, Saraçhane, Aksaray, Yenikapı hattının doğusunda kalan bölge peyder-pey trafiğe kapatılmalı; mal giriş çıkışları gecenin belli saatlerinde yapılmalı, ulaşım toplu taşım araçlarına terkedilmelidir.

Sur içinde kesin olarak eğlence mekânı, bar, pavyon olmamalı; buralar tarihin efsanevî sükunetini taşımalıdır.

Metruk semtler şehrin ortasında karanlık, perişan, emniyetsiz, çirkin bir ur olarak duruyor. Allah saklasın bunların çoğu ufak bir depremde yıkılır. Bazıları zaten durup dururken çöküyor. Bu bölgelerin ıslahı kolay bir iş değildir. Zaman alacaktır. Ama aynen Haliç projesinde olduğu gibi her gelen hükumet ve yerel yönetimler bunu devlette devamlılık ilkesine uygun olarak inatla sürdürmelidir.

Tekrar ediyorum: Çokkatlı otoparkların inşası ve vatandaşın arabasını otoparka çekmek alışkanlığı medenî-çağdaş mekânın başta gelen alışkanlığıdır. Böylece ikide bir sözkonusu edilen otopark mafyası meselesi de kökünden çözülmüş olur.

Yakında İstanbul'a yüzlerce mimar gelecek. Kongre yapılacak. Umarız bu kongre -turizm hedefi dışında- böylesi hayatî sorunlara da ışık tutar.

Ana caddeleri pırıl pırıl ama ara sokakları girilmez halde olan bir şehir dünya şehirleri arasında nasıl anılacak?

Sayın Başbakanımız önceleri şiddetle karşı çıktığı "Üçüncü Köprü" projesini ebediyyen rafa kaldırmalı, İstanbul'un metruk semtlerinin ihyası için düğmeye basmalıdır. Yerel yönetimde gösterdiği unutulmaz performans onu buna mecbur etmeli.

Basiretine güveniyoruz. İstanbul'da zevk-i selimine güvendiğimiz bir Belediye Başkanı'nın -üstelik mimar- bulunması da cabası.

MUSTAFA KUTLU

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu

Online İlan