Ankara, Afganistan'a kara harekatı yapılması halinde Türkiye'nin NATO'ya asker göndermesi konusunda "yetki" savaşı yaşadı. Hükümet, TBMM'ye ait olan Türkiye'nin yurt dışına asker gönderme yetkisini kendisine devretmesini öngören bir tezkere hazırlayarak TBMM Başkanlığı'na gönderdi. ABD'nin Türkiye'den irtibat subayları heyeti istediği belirtilirken, Genelkurmay Başkanlığı'nın, Özel Kuvvetler Komutanlığı'na 50 kişiden oluşan bir özel timin her an harekata katılmak üzere hazır bekletilmesi talimatı verdiği öne sürüldü.

Akşam karar verildi

Dün akşam toplanan koalisyon liderleri, daha önce NATO'nun 5. maddeye dayanarak Afganistan'a asker yollaması halinde Türkiye'nin de harekat için asker göndermesini öngören kararnamenin kapsamını tartıştılar. Dışişleri Bakanlığı'ndan gelen biri geniş, biri ise dar kapsamlı iki kararnameden geniş kapsamlı olanını tercih eden hükümet, daha sonra bu kararından vaz geçti.

Ankara'daki gelişmeler, ABD Ankara Büyükelçisi Robert Pearson'un Dışişleri Bakanlığı'nı ziyaret etmesiyle hızlandı. Pearson'un ziyaretinin ardından akşam saatlerinde bir araya gelen üç lider, daha önce tercih edilmeyen ve yurt dışına asker gönderilmesini öngören kararnameyi sadece Afganistan'la sınırlayarak TBMM'ye gönderdiler.

Böylece 7 Ekim tarihinden itibaren yaşanan yetki krizi ve ABD operasyonuna asker gönderilip gönderilmeyeceği tartışmasında yeni bir aşamaya gelindi.

Sezer: Henüz talep yok

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer de, Vietnam'ın Türkiye'ye akredite Sofya Büyükelçisi Nguyen Van Dac'ı kabulünde, bir soru üzerine, "Şu ana kadar ne ABD'den ne de NATO'dan Türkiye ile ilgili bir istemde bulunulmadığını" söyledi. Sezer, Irak'a olası bir operasyonla ilgili bir soru üzerine de, "Şimdilik böyle bir olasılık düşünülmüyor" dedi.

Ancak bu gelişmelerden sonra bir araya gelen hükümet ortakları, "yetki tasarısı" üzerindeki çalışmalarını tamamladı ve imzalayarak TBMM'ye gönderdi.

ABD, Türk irtibat subayı istedi

ABD'nin Türkiye'den irtibat subayları heyeti istediği bildirildi. Afganistan'a başlattığı operasyonu sürdüren ABD, Savaş Ana Karargahı'nda görevlendirilmek üzere irtibat subayları istedi. Operasyonun çeşitli aşamalarında Türkiye'nin görüşüne ihtiyaç duyulduğunda bu subaylar aracılığı ile Türk hükümet yetkilileri ile irbat kurulacağı kaydedildi. Hükümetin, ABD'nin bu talebini görüşmek üzere bir toplantı yapacağı öğrenildi. Hükümetin, bu talebi olumlu karşılaması durumunda, bir general başkanlığında şimdilik ABD'de görev yapacak olan heyetin, savaşın ileri aşamalarında çatışma bölgesine gönderilip gönderilmeyeceği konusunda bilgi verilmedi.

Genelkurmay'dan 'hazır ol' emri

Öte yandan, Genelkurmay Başkanlığı tarafından Özel Kuvvetler Komutanlığı'na 50 kişiden oluşan bir özel timin her an harekata katılmak üzere hazır bekletilmesi talimatı verdiği öne sürüldü.

"İrtibat görevi" yapacağı belirtilen özel timin, NATO'dan talep geldiği anda, havayoluyla bölgeye gönderileceği belirtildi. Özel Tim'in ne zaman gideceği ve nerede konuşlanacağı konusunda ise Türkiye'ye henüz bir bilgi iletilmedi.

Tezkerede neler var

Başbakan Bülent Ecevit'in imzasını taşıyan tezkere dün akşam TBMM Gelen Evrak ve Arşiv Şube Müdürlüğü'ne teslim edildi.

"Dostumuz ve müttefikimiz Amerika Birleşik Devletleri'ne 11 Eylül günü yöneltilen ve büyük can ve mal kaybına neden olan terörist saldırısı, dünyanın en güçlü devletinin bile terörizm tehdidi altında bulunduğunu göstermiştir" diye başlayan tezkerede, Türkiye'nin yıllardır terörden çok acı çektiği ve bazı ülkelerin bu acıları görmezden geldiği ifade edildi. ABD'ye yapılan saldırının ardından terörizme karşı birçok ülkenin daha duyarlı hale geldiği ve uluslararası bir dayanışmanın oluştuğuna dikkat çekilen hükümet tezkeresinde, NATO Anlaşması'nın 5. maddesine işlerlik kazandırılması ve BM Güvenlik Konseyi'nin dünyada terörizme karşı yaygın bir bilinçlendirme çalışmasına giriştiği hatırlatıldı.

Tezkerede "Anayasa'nın 92'inci ve 117'nci maddeleri uyarınca, gereği, kapsamı, sınırı, zamanı ve süresi hükümetçe belirlenmek üzere, terörizme karşı başlatılan operasyon kapsamında, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yabancı ülkelere gönderilmesi, yabancı silahlı kuvvetler unsurlarının Türkiye'de bulunması ve hükümetçe verilecek izin ve belirlenecek esaslar çerçevesinde bu kuvvetlerin kullanılması için hükümete izin verilmesinin gereğini arz ederim."