Küresel politikaları ve şu an devam eden Irak savaşı bağlamında Amerika'nın yürürlüğe koymak istediği dünyanın yeniden yapılandırılması anlayışı Afrika için neler getirecek?

Afrika'nın küreselleşmeyle büyük sorunları var. Çünkü küreselleşme kazanan ve kaybedenlerden oluşuyor. Afrika bu ikili kampın kaybedenler tarafında yer alıyor. Ekonomik olarak Afrika olumsuz yönde etkilendi. Amerika'nın önderliğinde süren terörizmle savaş projesinde pekçok Afrika ülkesi de yer alıyor. Afrika ülkelerinin polis ve güvenlik kuvvetleri FBI'ın denetiminde çalışıyor. Amerika terörizmle savaşı bahane ederek Afrika ülkelerinin bağımsızlık ve egemenliklerine müdahalelerde bulunuyor. Bunlar terörizm başlığı altında sayabileceğimiz temel olgulardır. Irak savaşına gelince, Ortadoğu'daki bu kriz karşısında Afrika'da bütünsel bir politikadan söz etmek güç. Ama Kenya Parlamentosu, Irak savaşını kınayan bir kararı kabul etti. Birçok ülkede gösteriler yapıldı. Binlerce Afrikalı gönüllü Irak'ta savaşmak istiyor. Pekçoğu savaşmaya gitti de.

Amerika, Nijerya'daki elçiliğini kapattı. Nijerya ise, ABD'ye petrol satışını donduracağını söylüyor.

Nijerya'da güçlü bir Amerikan karşıtlığı var. Ama Amerika'nın bu ülkedeki elçiliğini kapatmasının nedeni tamamen güvenlik endişelerinden kaynaklanıyor. Kamerun, Angola ve Gine, BM Güvenlik Konseyi'ndeki geçici üye ülkelerden. Amerika oylama öncesi bu ülkelerin evet oyu vermesi için büyük kulis yaptı. Kirli oyunlara kalkıştı. Ama yine de bu ülkeleri evet oyu vermeye ikna edemedi. Cezayir şu an Güvenlik Konseyinin üyesi değil. Fakat Cezayir savaşa karşı olduğunu açıkça ifade etti. Afrika ülkeleri, Irak'ın savaştan sonra yapılanması sürecinde Batı'daki kaynakların buraya akacağını ve kendilerine ayrılan ekonomik yardımların miktarında azalmanın olacağını da biliyorlar. Bu açıdan bakıldığında, savaş sonrası dönemde Afrika ekonomik olarak büyük zorluklarla yüzleşecek.

Amerikan rüyası kâbusa dönüşecek

Uygarlık tarihi profesörü Ali A. Mazrui, uygulanan yanlış politikalar sebebiyle dünyadaki tek süper güç olan ABD'nin ilk kurbanının kendisi olacağını söyledi.

Küresel politikaları ve şu an devam eden Irak savaşı bağlamında Amerika'nın yürürlüğe koymak istediği dünyanın yeniden yapılandırılması anlayışı Afrika için neler getirecek?

Afrika'nın küreselleşmeyle büyük sorunları var. Çünkü küreselleşme kazanan ve kaybedenlerden oluşuyor. Afrika bu ikili kampın kaybedenler tarafında yer alıyor. Ekonomik olarak Afrika olumsuz yönde etkilendi. Amerika'nın önderliğinde süren terörizmle savaş projesinde pekçok Afrika ülkesi de yer alıyor. Afrika ülkelerinin polis ve güvenlik kuvvetleri FBI'ın denetiminde çalışıyor. Amerika terörizmle savaşı bahane ederek Afrika ülkelerinin bağımsızlık ve egemenliklerine müdahalelerde bulunuyor. Bunlar terörizm başlığı altında sayabileceğimiz temel olgulardır. Irak savaşına gelince, Ortadoğu'daki bu kriz karşısında Afrika'da bütünsel bir politikadan söz etmek güç. Ama Kenya Parlamentosu, Irak savaşını kınayan bir kararı kabul etti. Birçok ülkede gösteriler yapıldı. Binlerce Afrikalı gönüllü Irak'ta savaşmak istiyor. Pekçoğu savaşmaya gitti de.

Amerika, Nijerya'daki elçiliğini kapattı. Nijerya ise, ABD'ye petrol satışını donduracağını söylüyor.

Nijerya'da güçlü bir Amerikan karşıtlığı var. Ama Amerika'nın bu ülkedeki elçiliğini kapatmasının nedeni tamamen güvenlik endişelerinden kaynaklanıyor. Kamerun, Angola ve Gine, BM Güvenlik Konseyi'ndeki geçici üye ülkelerden. Amerika oylama öncesi bu ülkelerin evet oyu vermesi için büyük kulis yaptı. Kirli oyunlara kalkıştı. Ama yine de bu ülkeleri evet oyu vermeye ikna edemedi. Cezayir şu an Güvenlik Konseyinin üyesi değil. Fakat Cezayir savaşa karşı olduğunu açıkça ifade etti. Afrika ülkeleri, Irak'ın savaştan sonra yapılanması sürecinde Batı'daki kaynakların buraya akacağını ve kendilerine ayrılan ekonomik yardımların miktarında azalmanın olacağını da biliyorlar. Bu açıdan bakıldığında, savaş sonrası dönemde Afrika ekonomik olarak büyük zorluklarla yüzleşecek.

Asıl zor olan zaferi ve başarıyı korumak

Bir rüyanın sonu mu acaba Irak savaşı? Çünkü Hiroşima, Nagazaki, Vietnam, Kamboçya, Nikaragua, Afganistan ile başlayan saldırgan ve yayılmacı Amerika'nın son durağı olabilir mi Irak?

Şu an Amerika hayal bile edemediği şekilde güçlü bir konumda. Kendisi bile şaşırıyor buna. Buraya gelene kadar çok başarılıydı. Rakiplerini alt etmeyi başardı. Ama asıl zor olan zaferi ve başarıyı korumaktır. Bu rüyayı nasıl sürdüreceği, bu rüyayı görmesinden daha önemli çünkü. Eğer bu zaferi kotrol edemezse gördüğü bu rüya bir kâbusa dönüşecektir. Sovyetler'in çökmesinden sonra tek süper güç olarak kaldı Amerika. Eğer dünyanın onayını alamazsa ve bu başarısının meşruiyetini kaybederse -ki öyle görünüyor- o zaman bu gücün ve zaferin ilk kurbanı yine kendisi olur.

Irak savaşı BM'nin geleceğini nasıl etkileyecek? Sizce BM meşruiyetini ve uluslararası politikadaki konumunu koruyabilecek mi?

Pekçok kişi BM'nin savaşı durdurmasını umdu. BM'den çok şey beklediler. BM, Amerika'ya karşı verdiği savaşı kaybetti. Ama Amerika'ya karşı olan tavrını değiştirmedi. Amerika'ya sonuna kadar direndi. Savaş sonrası dönemde Amerika BM ile ilişkilere yeniden başlayacaktır. Uluslararası kamuoyunun onayını kazanmak için Birleşmiş Milletler'i devreye sokmak zorunda çünkü Amerika. Blair de zor durumda. BM'nin onayı olmadığı için ülke içinden şiddetli muhalefetle karşılaştı. O da konumunu sağlamlaştırmak için BM'ye ihtiyaç duyacaktır.

Küreselleşmeden yararlanalım

Küreselleşmenin İslam dünyası, Afrika ve Asya'ya getirdikleri ve götürdüklerini nasıl değerlendiriyorsunuz?

Her şeyden önce küreselleşme kaçınılmazdı. Bu değişimin durdurulabileceğini veya değiştirilebileceğini ben şahsen düşünmüyorum. Küreselleşmenin karşısında yer alıp ondan zarar göreceğimize, onun artılarından yararlanmalı, zararlarına karşı da önlemler almalıyız. Küreselleşme Afrika için kötü oldu. Onları tamamen güçsüzleştirdi. Ama İslam dünyası için böyle tamamen kötü sonuçlara yol açmadı. Hem iyi hem de zararlı etkileri oldu Müslüman dünyaya. Eğer bu küreselleşme sürecinden gereken dersleri ve sonuçları zamanında çıkaramazsak, bizler de Afrikalılar gibi kaybedenlerden oluruz. Batı'nın zaferi karşısında elimiz kolumuz bağlı kalır.