Tüm Telekomünikasyon İşadamları Derneği Başkanı Tayfun Türkalp, sektörün geleceğinin Türk Telekom'un yapacağı yatırımlara bağlı olduğunu söyleyerek daha ucuz telefon görüşmeleri için haberleşmeyi kısıtlayan engellerin kaldırılmasını istedi.Türkiye'deki serbest ortamın sağlanamamasından dolayı haberleşmenin ucuzlamadığını vurgulayan Türkalp, konuyla ilgili sorularımızı şöyle cevaplandırdı:

Telekomünikasyon sektöründe gelinen nokta nedir?

2000 Yılında 13 Milyar dolarlık iş hacmine ulaşan Bilişim ve haberleşme sektörü 2001 yılı krizi sonrası 9 Milyar dolara düştü, 2002 de ise 10 Milyar dolara yükseldi. 2003 yılında beklenen büyüme yaklaşık yüzde 20 seviyesindedir. Bu durumda 2003 yılı sonunda bile 2000 yılı rakamlarına ulaşılamamaktadır.

Sektördeki alt yapı eksikliği sözkonusu mu?

İki yıl önce 406 sayılı yasa ile Telekom pazarı için düzenleyici kurul olan Telekomünikasyon Kurulu oluşturuldu. Böylece düzenleme görevi Ulaştırma Bakanlığı yerine bağımsız bir kuruma verildi. Bu kurumdan beklenen yönetmelik, tüzük ve ruhsatlar ve lisanslar maalesef geçtiğimiz iki yıl içinde çıkarılamadı. Örneğin Telsiz işletmecileri yeni bir ruhsat almadan sadece eski kanunun yasakları ile karşı karşıya kalarak işlerine devam etmekteler. Sadece İnternet servis sağlayıcıları için gerekli işlemler yapılmasına karşılık, Türk Telekom tekeline karşı bu firmalar korunamamış ve haksız rekabet karşısında Rekabet Kurumuna başvurmak zorunda kalmışlardır. 2003 yılı iş planına bakıldığında piyasanın gereksinimlerini karşılayacak düzenlemeler maalesef çok geç kalınarak çıkacaktır. Bu durumda sektöre yatırım yapacak firmalar projelerini geciktirmekte ve yabancı sermaye bu pazara ilgi duymamaktadır.

Sektördeki serbest rekabet konusunda gelinen noktayı da yeri gelmişken açıklar mısınız?

Türk Telekom'un ses tekeli 2003 yılı sonuna kadar devam etmektedir. Bu durumda şehirlerarası bağlantılar ve evlerinize kadar giden kablonun Türk Telekom'a ait olması nedeniyle doğal tekel devam etmektedir. İnternet Servis sağlayıcılar ve GSM operatörleri mevcut Türk Telekom hatlarını kullanmak zorunda olduklarından isteğe bağlı tarifeler nedeniyle haksız rekabet ile karşı karşıya kalmaktalar. Ayrıca VOIP gibi teknolojiler kullanılarak haberleşme maaliyetlerinin düşürülmesi ses tekeli nedeniyle engellenmektedir. Oysa rekabet yapılabilse şu anda dakikası 63 bin liraya yapılan şehiriçi görüşmeleri 10 bin liraya düşebilir. Hatta yurtdışına bile bu tarifeden konuşmak mümkün olabilir.

Yeni hükümete bir dizi öneriler sundunuz, bunlar hangi noktada?

Yeni hükümete sunulan teklifler sonucu Telekomünikasyon Kurumu 2003 yılı için yaptığı iş planını daha erken tarihlere çekmeye çalışıyor. Ayrıca kurulan çalışma grupları ile bürokratlar iş dünyası temsilcileriyle bir araya gelip yeni düzenlemeler konusunda çalışmaya başladı. DPT'ye bağlı bir birim oluşturularak e-Türkiye çalışmları için bir komisyon oluşturuldu. Ayrıca Başbakanlık piyasa düzenleyici kurumları da DPT'ye bağlamak üzere yeni bir yasa teklifi hazırladı.

Sektörün ekonomiye katkısı nedir?

2003 yılı için beklenen Telekom gelirleri hizmetler dahil 8 buçuk milyar dolardır.Sektörde yaklaşık 125.000 kişi istihdam olanağı bulmuştur.

AB ülkeleri ile karşılaştırdığımız zaman Türk telekomünikasyon sektörünün yeri nedir?

Bu konuda geçmiş üç yıl maalesef çok geri kaldık. Gerek telefon penetrasyonu, gerekse internet penetrasyonu olarak Yunanistan'ın üzerinde iken , çok altına düştük.

Ülkemizde teknolojinin kullanımı hakkında bilgi verirmisiniz? Halk teknolojiye ne kadar yatkın?

İnternet kullanım oranı % 3, telefon kullanım oranı ise % 30 civarındadır. Türkiye'de hanelerde bilgisayar sahiplik oranı yüzde 12.3 olarak belirtilmektedir. 1997 yılındaki araştırmada bu oranın yüzde 6.5 olduğu görülüyordu. Dünyada internet kullanıcılarının yüzde 40'ı Kuzey Amarika' da bulunuyor. Bunu yüzde 27 ile AB, Afrika izlerken Asya'daki kullanıcı oranı yüzde 22 olduğu söyleniyor. Türkiye'de 20 milyonun üzerinde GSM kullanıcısı var.

Ülkemize yeni gelen teknolojiye halkımızın uyum problemi var mı?

Aslında Türk halkı genç nufusu ile elde ettiği teknolojiyi Avrupa'dan daha fazla etkili kullanıyor. Ancak pazarın serbest rekabete tam olarak açılmaması, vergilerin yüksek olması ve milli gelirimizin son iki yıl çok düşmesi nedeniyle, sunulan hizmet ve servisleri satın alma gücü kalmadığından, bu tür hizmetlerin ülke içinde sunulması olanakları da sınırlanmaktadır.

Teknoloji ilk geldiğinde fiyatlar çok pahalı ama daha sonra oldukça düşüyor. Bunun sebebi nedir?

Her türlü teknolojik ürün piyasaya ilk sürüldüğünde, ARGE maaliyetlerinin yüksekliği ve satış rakkamlarının az olması nedeniyle pahalı bir şekilde piyasaya sunulmakta, ancak tüketim arttıkça maaliyetler azalıp, rekabet ortamı yaratıldığında fiyatları düşmektedir. Bu durum örneğin plasma TV için de geçerlidir. Günümüzde 8 bin dolar civarında satılan bu cihazlar, eminim 4 yıl sonra bin doların altına düşecektir.

e-Devlet konusunda gelinen nokta nedir?

Daha çok yol almamız lazım. Devlet önce elindeki bilgileri ortak veri tabanı altında toplamalı ve kendi kurumlarının sınırlı kullanımına açmalıdır. Vergi den SSK'ya kadar her alanda farklı kuruma, farklı bilgi vermekten kurtulup sorgulama işlemlerini bir kaynaktan yapmak gibi kolaylıklar sağlanmalıdır.

SEKTÖRDE ÇÖZÜM BEKLEYEN SORUNLAR

İnternet güvenliği konusunda bağımsız denetim kuruluşlarının da denetleme ve sertifika hakkının verilmeyişi. l Kamuya acık alanlarda ücretsiz internet erişim imkanının verilmeyişi. l Telekomünikasyon kurumunun özerk hale getirilmeyişi.

« Geri Dön