Lokomotif olan kültürdür

Türkiye internetteki gelişmelerle, küreselleşme devrimini yaşayan dünyayla yarışabilmek için ekonomik, siyasal ve kültürel yapısında köklü değişiklikler yapmak zorunda. Bunun için de ilk yapılması gereken, kültür "ithal" eden bir ülke stratejisinden, kültür "ihraç" eden bir ülke stratejisine geçmedir.

Ekonomi kültürün peşinden gider. Her alandaki canlılığın kaynağı, ekonomiden önce kültürdür. Çünkü sürükleyici işlevini yüklenen ekonomi değil, kültürel kaynaklardır. Büyük düşünür ve sanatçı Sezai Karakoç'un dediği gibi: "Ekonomi kültürün eşyaya dönük yüzüdür. Kültürsüz ekonomi, ekonomisiz kültür düşünülemez. Hafif kültürle ağır sanayi olmaz."

Kültürle ekonomi et ve kemik gibi, birbirinden ayrılmaz. Onları birbirinden ayıranlar, farkında olmadan hayatın kaynağına dinamit koyarlar. Çünkü kültürsüz ekonomiye her şeyin mübah olduğu ilkesizlik egemen olur. Ekonomisi olmayan kültür de kendisinde kimseye ulaşacak gücü ve canlılığı bulamaz.

Kültür bir lokomotifse, ekonomi treninin katarlarını dolduran ürün, hizmet ve bilgi üretme gücüdür. Nasıl lokomotifsiz katarlar gideceği yere gidemezlerse, kültürsüz ekonomi de ulaşmak istediği hedefe ulaşamaz. Kültür dünyanın her yerinde ekonominin gelişme yön ve hedefini belirler.

Konuşmalardan oluşan "Kültür ve Sanayileşme" kitabımın üçüncü baskısına "Yeni Roma New York", "Erdemli Ekonomi Erdemli İnsanla Kurulur", "Çevre ve İnsan" ve "Kimlik Krizi" olmak üzere, kültür ve ekonominin yer ve önemini tartışan beş konuşma daha ilave ettim.

Ordulardan daha çok kültürlerin hem savaştığı hem de yarıştığı bir dünyada kültür ve ekonomi arasındaki ilişkilerin tartışılması daha bir hız ve yoğunluk kazanıyor. Bu köşede sık sık vurgulandığı gibi, "Soğuk Savaş" döneminin model ve yaklaşımları geçerliliğini büyük ölçüde yitirdi. Artık dünyadaki gelişmeleri sağ ve sol çatışmasıyla açıklamak mümkün değil. Sınıf çatışmasına dayanan "Komünizm" öleli on yıldan fazla oldu. "Kapitalizm" de eski "Kapitalizm" değil.

Dünyada sağcılar ve solcular ya da yoksullar ve zenginler değil, kültürler kıran kırana savaşıyor. Yarışı yerin altındaki mezarı bile güzel yapmasını bilen kültürler kazanacak. Her şeyin daha doğru, daha iyi ve daha güzelini yapma yolunda, bütün dünyada sonu gelmeyecek bir yarış başladı. Bu yarışta orduların yerine kurum ve kuruluşlar, savaş meydanların yerine de uluslararası pazarlar geçti.

Kurum ve kuruluşların güç ve başarısı, her ortamda, adil olmasını bilmelerinden kaynaklanacak.