11 Eylül saldırıları sonrası İslam'a ve Araplar'a yönelik tavrını önemli ölçüde sertleştiren ve Afganistan'dan sonra İslam dünyasına yönelik tehdit ve savaş senaryolarına hız veren Amerika ile İslam dünyası arasında mesafe açılırken, Müslüman ülkeler, ABD yerine Avrupa Birliği'ne eğilimlerini artırdılar.

ABD Başkanı George Bush'un İran ve Irak'ı "şer ekseni" içinde zikretmesi ve bu ülkeleri askeri müdahale ile tehdit etmesi, Somali'den Filipinler'e kadar Müslümanlar'a yönelik baskı politikalarını uygulamaya sokması ABD-İslam bloku arasında rahatsızlığa neden oldu. Bush'un sert konuşmasına özellikle Avrupa Birliği içinden sert tepkiler geldi. Başını Fransa'nın çektiği AB bloku, gerek Ortadoğu'da gerekse diğer Müslüman bölgelerde ABD'nin olası askeri harekatını onaylamadığını açıkca ilan ederek, Washington'ı tek yanlı davranmakla suçladı. Avrupa Birliği, İsrail'e cephe alarak Filistin Devleti'nin kurulması gerektiğini ilan etti ve Irak ile İran'ın hedef alınmasına karşı çıktı. İstanbul'da dün yapılan İKÖ-AB ortak Konferansı'na da bu mesajlar damgasını vurdu.

Bağımsız Avrupa inisiyatifi

Terörün herkes tarafından kabul edilebilecek ortak bir tanımının yapılmasından, Müslümanlar ile Batı arasındaki sorunların temelinde yatan Filistin sorununa ve ABD'nin tek yanlı tutumuna kadar birçok konu hakkında çok önemli mesajların verildiği konferans, İslam bloku ile Avrupa Birliği arasındaki yakınlaşmanın açık bir göstergesi oldu. İslam dünyası Amerika'nın ezici baskısını Avrupa'ya yaklaşarak dengelemeye çalışırken "Fransız inisiyatifi"nin sürüklediği Avrupa Birliği, bağımsız bir Avrupa inisiyatifi oluşturmak için Müslüman ülkelere yaklaşıyor.

AB-İKÖ toplantısında konuşma yapan Müslüman ülkelerin dışişleri bakanlarından önemli bir bölümü, ABD yayılmacılığının doğurduğu tehlikeye dikkat çekerek, Avrupa'ya destek çağrısı yaptı. İsrail saldırılarına destek veren ABD Başkanı'nın ne yaptığını bilmediğini söyleyen Filistin Dışişleri Bakanı Faruk Kaddumi, AB'den İsrail'i kınamasını istedi.

Dünya Amerika'yı dizginlemeli

İran Dışişleri Bakanı Kemal Harrazi, ABD'deki 11 Eylül saldırıların tüm ülkelerin onurunu hedef aldığını belirtti ve "Uluslararası toplum, ABD'nin tek taraflı ve askeri yaklaşımını bence derhal yeniden değerlendirmelidir" dedi. "11 Eylül'deki trajik saldırılar tüm ülkelerin onurunu hedef almıştır" diyen Harrazi, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu saldırı, uluslararası bir hareket doğurarak terörizme ve onun esas nedenlerine yönelik bir hareket yaratmıştır. Maalesef Amerikalı yetkililer, yaratılmış olan bu küresel sempatiyi tamamen kendilerine dönük olarak algılamakta ve diğer ülkelere karşı yanlış iletişime ve saldırgan tutuma devam etmektedirler. Uluslararası toplum, ABD'nin tek taraflı ve askeri yaklaşımını bence derhal yeniden değerlendirmelidir."

"ABD komplosuna karşı çıkın"

İslam dünyasının AB'nin İsrail'in yaptıklarına karşı daha güçlü şekilde durması gerektiği konusunda büyük beklentilere sahip olduğunu vurgulayan Harrazi, "Bu nedenle AB'den, Ortadoğu konusunda daha adil, daha pragmatik bir yaklaşım benimsemesini bekliyoruz" dedi.

Harrazi, gelişmelerin medeniyetler arası diyaloğu daha da önemli hale getirdiğini kaydederek, "Artık bu bir seçenek değil, bir zorunluluk" şeklinde konuştu. Irak Başbakan Yardımcısı Tarık Aziz ise Bağdat'ta yaptığı açıklamada, Avrupa'yı Irak'a yönelik "Amerikan komplosuna" karşı çıkmaya çağırdı.