Afganistan'da alınan esirlerin Küba'ya götürüldüğü her cümlede belirtildiği halde, ne çok kişi Küba'da bir Amerikan üssü bulunduğundan habersizmiş, tahmin edemezsiniz. Önceki günkü Kulis, bu sebeple, beklemediğim bir ilgi gördü. Sadece bir kişi, "Amerikan üssünü sayende öğrendik, peki ya Ruslar?" diye sordu.

Küba'da, yakın zamana kadar bir Rus üssü vardı, ama artık yok. Hep şaşırtıcı kararlar altına imza atan Rus devlet başkanı Vladimir Putin, Küba'daki dinleme amaçlı Lourdes üssünü, fazla pahalı olduğu gerekçesiyle kapatma kararı verdi. Amerika, Küba'nın Guantanamo Körfezi'nde bulunan üssünü yeni binalar inşasıyla tahkim ederken, Rusya, Soğuk Savaş yıllarında Amerika'daki gelişmeleri izlemek üzere kurduğu üssü kapatıyor... Ne kadar önemli, değil mi?

Rus üssü ile ilgili bilgileri edindiğim 'Eye Spy' dergisi, haberinde, "Çok değil, bir yıl önce, ilk kez Küba'yı ziyaret ettiğinde, Putin, dinleme amaçlı üssün varlığını övmüş ve Moskova'nın çıkarları için hayati önemde olduğunu söylemişti" demekten kendini alamamış... Dergi, radarlar ve elektronik malzeme ile dolu üssün, Soğuk Savaş yıllarında, Amerika'yı dinlemede kullanıldığı için Washington'un sürekli şikâyetine muhatap olduğunu da belirtiyor.

Washington'un temel şikâyeti, Küba'daki üs sayesinde, Rusya'nın Amerikan silâh denemelerini ve telefon konuşmalarını izlemesiydi. Bu şikâyetlere, Moskova, "Saçma" deyip duruyordu. Ruslar'ın resmi görüşü, Küba'daki üs yardımıyla, altına imza attığı silâhsızlanma anlaşmalarına ABD'nin uyup uymadığını ve nerelerde füze bulundurduğunu takip ettikleriydi. İki ülke arasında, Küba konusunda, artık bu kadarcık bile bir ihtilâf kalmadı.

2000 yılında, Amerikan Kongresi, Rusya'ya yaptığı mâlî yardımı, Küba'daki üssün kapatılması şartına bağladı. Putin, büyük ihtimalle, Amerikan yardımı devam edebilsin diye bu tâvizi vermek zorunda kaldı. Benzer bir gelişme Küba dışındaki başka Rus üsleri için de söz konusu. Vietnam Cam Ranh Körfezi'ndeki deniz üssünü de kapatıyor Rusya. "Putin üsleri kapatıyor, askerler bu işe ne diyor?" sorusunun cevabı şaşırtıcı: Rus Genelkurmay başkanı Anatoly Kvashnin, Putin'in kararlarına gerekçe bulmakla görevli. "Bu sayede ekonomik sorunlarımızı daha kolay çözeceğiz" diyor. Milyonlarca dolar tasarruf edeceklermiş... "Bu karar, 11 Eylül terör eylemleri sonrasında yeni bir havaya giren ABD ile ilişkilerin bir yansıması" da diyor Kvashin...

Küba'daki Amerikan üssü ile ilgili Kulis'i okumuşsanız, Kvashin'in 'milyonlarca dolar' demesi dikkatinizi çekmiştir. Rusya, kiranın bedelini petrol ve başka hammaddeler sağlayarak ödüyor. ABD'nin durumu ise çok farklı. 1898'de, yine bir terör eylemi sonrasında İspanya'ya savaş ilân eden Amerika, o savaş sırasında yerleştiği Küba'daki üsse, vaktiyle imzalattığı bir mukavele gereği, yılda sadece 4000 (dörtbin) dolar ödüyor. Mukavelede "2000 küçük altın" diyormuş, o paranın bugünkü değeri o... ABD her yıl üzerinde "Yalnız dörtbin dolar" yazan bir çeki Havana'ya yolluyor, Fidel Castro da, hiddetinden dişlerini gıcırdatırken, çeki bir çekmeceye sokuşturuyor...

Oysa, Ruslar, Soğuk Savaş günlerinde elde ettikleri Küba'daki Lourdes üssüne 200 milyon dolar kira ödüyorlarmış. Rus Genelkurmay başkanı, "O parayla biz uzaya yirmi tane askeri amaçlı uydu fırlatırız" demekte. Belli ki, Ruslar'ın da 'düşman' ve 'tehdit' değerlendirmesi değişmiş; ABD yerine başka ülkeleri dinlemeye daha fazla önem veriyor Moskova. Ciddi bir gelirden mahrum etme pahasına, bin kadar askerinin konuşlandığı Küba'dan çekilmesi muhtemelen bundan. Gen. Krashin, "Küba'dan çekiliyoruz, ama bu iki ülke arasındaki iyi ilişkilerin sona ermesi anlamına gelmiyor" demeyi de ihmal etmemiş...

'Eye Spy' dergisi İngiltere'de çıkıyor, ama Amerikan istihbarat kaynaklarıyla da içli dışlı. Üssün kapatılmasıyla ilgili gelişmeleri Amerika'daki kaynaklardan öğrenmiş. Karar, başkanlığını bizzat Putin'in yaptığı çok tartışmalı bir toplantıda alınmış. Toplantıya üst düzey askerler, siyasi sorumlular ve istihbarat elemanları katılmış.

Kararı herkes memnunlukla karşılamamış. KGB'nin görevini üstlenmiş olan FSB istihbarat örgütünün başı Nikolai Patrushev kızgın olanların başında geliyor. Ekonomik açıdan zor durumdaki ülkelerin savunma ihtiyaçlarının da tehlikeye düşeceğine işaret eden şu cümle ona ait: "Başkan bizleri çağırıp kaynak tasarrufu konusunda neler yapılabileceğini öğrenmek istedi, askeri alanda bile tasarruf istiyordu..."

"Tasarruf, tasarruf. Oradan da, buradan da. Hatta askeri alanda bile. Asker sayısı azaltılsın, yeni silâhlar alınmasın, üslerin kapısına kilit vurulsun. Aksi halde, Amerikan Kongresi'nin bize yapılmasını öngördüğü Amerikan yardımı gelmeyecek." Herhalde, Putin, topladığı generallere, istihbaratçılara, siyasi sorumlulara buna benzer cümleler sarf etmiştir. Ekonomi gerçekten acımasız.

Dikkat ederseniz, Küba adasının gerçek sahibi olan Küba halkı ile Küba yönetiminin bu gelişmelerde hiçbir rolü yok. Amerikalılar, adanın bir ucuna Afganistan'dan esir götürürken Castro'ya sormuyorlar. Rusya da, yıllarca kullandığı üssü kapatırken Küba'yı düşünmüyor. Küba adına ne kadar yazık!

"Küba'daki Amerikan üssünü sayende öğrendik, peki ya Ruslar?" diye soran dost, bakalım buna ne diyecek?

TAHA KIVANÇ

Künye

Temsilcilikler

ReklamTarifesi

AboneFormu

MesajFormu