Borçların yeniden yapılandırılması, taksitlendirme ve prim ödeme kolaylığı, SSK - Sosyal Sigortalar Kurumu'na 30.06.2003 tarihi itibariyle tahakkuk etmiş prim, idari para cezası, sosyal yardım zammı, isteğe bağlı sigorta primi ve işsizlik sigortası prim borçları ile gecikme zammı ve buna bağlı faizleriyle BAĞ-KUR'a 30.06.2003 tarihi itibariyle birikmiş prim borçları için getirilen düzenlemeyi kapsamaktadır. Yazımızda önce SSK sigortalılarının borçlarının taksitlendirilmesini, daha sonra Bağ-Kur sigortalılarının borçlarının taksitlendirilmesini inceleyeceğiz.

Sosyal Sigortalar Kurumu'nun 2002 yılı sonu itibariyle; prim gelirleri, emekli aylıklarının %98'ini karşılayabilmektedir. SSK'nın 2003 Haziran ayı itibariyle prim alacağı 4.224 trilyon liradır. Daha önce kurum tarafından getirilen taksitlendirme gibi ödeme kolaylıklarında isteğe bağlı sigorta prim borçları kapsam dışında tutulmuştur. İlk kez bu düzenlemeyle isteğe bağlı sigortalıların prim borçları da kapsama alınmıştır. Prim borçlarının yeniden yapılandırılması uygulamasından 797951, İsteğe Bağlı Sigortalıdan Prim Borcu olan 509203 sigortalı bu ödeme kolaylığı kapsamına girmektedir.

Normal şartlarda yapılan uygulamaya göre, SSK her ay 6183 sayılı Kanun'un 51. maddesi gereği gecikme zammını aylık tahakkuk eden prim borcu takip eden ayın sonuna kadar ödenmediğinde uygulamaktadır. Bu oran, şu anda aylık %7 olup, yıllık %84 oranına tekabül etmektedir. Bu ise piyasada meydana gelen faiz oranının oldukça üstünde olabilmekte ve işvereni borcunu ödeyemez hale getirmektedir. Borçlara uygulanacak faiz oranı, Hazine Müsteşarlığı'nca açıklanacak TL cinsinden iskontolu ihraç edilen devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faizi bileşik bazda uygulanacaktır. (2003 Temmuz ayı itibariyle devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faizi %3,6 dır.) Böylece bu uygulamadan yararlanacak sigortalılar için, daha adil ve ödenebilir borç yapılandırması gerçekleştirilmiştir.

Ayrıca taksit miktarının belirlenmesinde, işverenin ödeme kapasitesi dikkate alınacaktır. Bu amaçla kuruma verdikleri asıl ve ek aylık sigorta primleri bildirgesindeki kayıtlı prime esas kazançlar toplamının %15'inden az olmayacak şekilde Yönetim Kurulu'nca belirlenecek oranlar esas alınacaktır. Bu oran her işveren için farklı olabilecektir.

Sigortalıların birikmiş borçları kendilerini zorlamayacak şekilde fakat kurumu da zarara uğratmayacak şekilde ödeme kapasitelerine bağlı bir taksitlendirme çerçevesinde tahsil edilecektir. Borç tümüyle ödenene kadar kalan tutar için Hazine borçlanma faizi birleşik bazda uygulanmaya devam edecektir.

İsteğe bağlı sigortalıların aylık taksit tutarlarının hesabında prim ödedikleri kazançlara %15 ile %76 arasında değişen oranlar uygulanacak olup, aylık taksit tutarının alt sınırı 100.763.480.- TL, üst sınırı ise; 389.313.447.-TL olarak belirlenmiştir.

Müracaat şekline gelince; işverenler ve isteğe bağlı sigortaya devam edenler, bu kanundan yararlanmak için kanunun yayımı tarihini (6 Ağustos 2003) izleyen 30 gün içinde (5 Eylül 2003 tarihine kadar) bağlı oldukları il/sigorta müdürlüklerine dilekçe ile başvurmaları veya iadeli taahhütlü posta yolu ile göndermeleri halinde bu kanundan yararlanacaklardır. İşverenlerin birden fazla sigorta il/sigorta müdürlüklerine olan borçları için her bir sigorta müdürlüğüne ayrı ayrı başvurmaları gerekmektedir.

Başvuruda bulunan işverenlere ilişkin hacizler: Bu kanundan yararlanmak için başvuruda bulunan ve borçları yapılandırılan işverenlerin, haklarında bu borçları nedeniyle daha önce uygulanmış hacizler ve bu hacizlere dayanılarak yapılacak satış işlemleri durdurulacaktır. Daha önce tatbik edilmiş hacizlerin kaldırılmasının işverenlerce talep edilmesi halinde 6183 sayılı Kanun'un 10. maddesi hükümlerine göre borcu karşılayacak tutarda teminat gösterilmesi ve borca ilişkin ilk ödemenin yapılmasını müteakip fazlaya ilişkin menkul veya gayrimenkullar üzerindeki hacizler kaldırılacaktır.

Teminat alınması ve teminat tutarı: Bu kanundan yararlanmak için başvuran işverenlerden borcu karşılayacak tutarda teminat alınması gerekmekle birlikte, teminat verilmemesi veya borcu karşılayacak kadar teminat gösterilmemesi halinde, aşağıda belirtilen şekilde bu kanundan yararlanmalarına olanak sağlanmıştır. a) SSK'ya 20 milyar ve altında borcu bulunan işverenlerden ileride teminat gösterecek bir mal varlığı elde edildiğinde bunu teminat olarak göstereceğinin taahhüt edilmesi, b) SSK'na 20 milyar ve üstünde borcu bulunan işverenler ise borcun en az %50 sini karşılayacak kadar teminat gösterilmesi ve ileride mal varlığı elde edinilmesi halinde bununda teminat olarak gösterileceğinin taahhüt edilmesi.

Taksidin bozulması : Yeniden yapılandırma anlaşması yapılan borçlular taksitlendirme süresi içinde tahakkuk edecek cari ay prim borcunu veya yeniden yapılandırılmış borçları ile ilgili ödemelerini bir takvim yılı içinde üç defa ard arda yerine getirmeyenler bu kanun hükmünden yararlanma hakkını kaybediyorlar.

Bu uygulamanın sonuçları ile ilgili bir örnek: 30.06.2003 tarihinde 100 TL Prim ve gecikme zammı borcu olan bir işveren, önceki taksitlendirme sisteminde 24 ay taksit ve %60 tecil faizi uygulandığında 63 TL faiz ödeyecek iken, yeni sisteme başvurusu halinde; 24 aylık sürede borcunu bitirecek şekilde plan yaparsa 32 TL faiz ödeyecektir. Ancak, önerilen sistemde taksitlerde ödenen tutar, taksit sayısını ve dolayısıyla ödenecek faizi azaltıp, artırabilmektedir. Aylık taksit ödeme tutarlarının yüksek tutulması halinde borcun daha düşük faizle daha çabuk bitirilmesi mümkün olacaktır.

Yeni prim borçlarına ilişkin mevcut uygulamaya göre, Sosyal Sigortalar Kurumu, her ay 6183 sayılı kanunun 51. maddesi gereği gecikme zammını aylık tahakkuk eden prim borcu takip eden ayın sonuna kadar ödenmediğinde uygulamaktadır. Bu oran, şu anda aylık %7 olup, yıllık %84 oranına tekabül etmektedir. Bu ise piyasada meydana gelen faiz oranının oldukça üstünde olabilmekte ve işverenin borcunu ödeyemez hale getirmektedir.

Yeni uygulama: Önerilen bu sistemde kurumun prim ve diğer alacakları süresi içinde ve tam olarak ödenmezse, ödenmeyen borca sadece ilk ay gecikme nedeniyle %10 oranında ceza uygulanacak ve bulunacak tutara ödeme süresinin bittiği tarihten başlamak üzere borç ödeninceye kadar her ay hazine müsteşarlığınca açıklanacak TL cinsinden iskontolu ihraç edilen devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faizi bileşik bazda uygulanacaktır. Ancak ödemenin yapıldığı ay için gecikme zammı günlük hesaplanacaktır. Eski sistemde ise borcu bir gün bile gecikmiş olsa %7 aylık gecikme zammı alınmaktaydı.

Bu uygulamanın sonuçları ile ilgili örnek: 31.8.2003 tarihinden itibaren 24 ay boyunca her ay 100 TL tutarında prim borcunu ödemeyen bir işverenin 24 ay sonunda 2400 TL prim borcu birikmiş olacaktır. 24 aylık süre sonunda mevcut gecikme zammı oranı üzerinden 2100 TL gecikme cezası ödemesi gerekirken, yeni uygulamada, 1153 TL ceza ödeyecektir. Dolayısıyla uygulanacak ceza %44 oranında düşmüş olmaktadır.

TAHSİN SINAV

Künye

Temsilcilikler

AboneFormu

MesajFormu