Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü, 'Petrus şarabı' olayına benzer bir skandalla çalkalanıyor. Kurumun sahibi olduğu otellerle ilgili kiralama, yenileme ve modernizasyon yatırımları için kredi temin etmek üzere anlaşılan danışmanlık şirketinin yetkililerinin şahsi harcamalarının bile Emekli Sandığı'na fatura edildiği ortaya çıktı. Mülkiyeti Emekli Sandığı'na ait olan otellerden Büyük Efes, Büyük Tarabya, Büyük Ankara, Maçka Stad ve Çelik Palas otellerinin daha kârlı ve verimli işletilmesi gerekçesiyle özel bir hukuk bürosuyla yapılan anlaşmanın da yine keyfi harcamaların önünü açtığı belirtildi.

Özel hukuk bürosunca düzenlenen faturalarda telefonla yapılan görüşmelerin ve yemekli toplantıların bile dolarla ücretlendirildiği ve avukatlık bürosuna ödenen toplam miktarın 880 milyar lirayı bulduğu kaydedildi. Emekli Sandığı'ndaki usûlsüz işlemlerden sorumlu tutulan isim Genel Müdür Naci Yatbaz. Usûlsüzlük, Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Muhasebe ve Mali İşler Başkanlığı'nın 31 Ocak 2003 tarihli raporu ile ispatlanırken, skandal Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu'nun da incelemesine konu oldu. Emekli Sandığı müfettişlerinin yaptığı incelemede kurumdaki usülsüz işlemlerle ilgili şu ifadelere yer verildi:

"Danışmanlık ücreti olarak Çehreli Tanıtım Organizasyon ve Danışmanlık Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'ne;

Yapılan ödemelerden 23/10/2000 ile 02/05/2002 tarihleri arasında aylık 5 bin ABD doları + KDV karşılığı olarak 3 milyar 466 milyon 958 bin TL şeklinde yapılan ödeme için adı geçen firma tarafından fatura tanzim edilmediği;

27/07/2000 tarihli makam oluru taşıyan İnşaat ve Emlak İdaresi Başkanlığı'nın 1099 sayılı yazı ekindeki Temmuz ayına ait masraflar arasındaki alıma ait 6 pound tutarındaki harcama ile 23/10/2000 tarihli makam olurunu taşıyan İnşaat ve Emlak İdaresi Başkanlığı'nın 1648 sayılı yazısı ekindeki Marks and Spencer firmasından yapılan 28,34 poundluk harcamanın hizmet kapsamında bulunan bir harç olmadığı ve dolayısıyla ödeme kabiliyetinin bulunmadığı; ayrıca ek sözleşme gereği alınması gereken 25 bin ABD doları tutarındaki teminat mektubunun alınmadığı, ilk sözleşmeye göre alınmış olan teminat mektubunun süreli olması nedeniyle taahhütün teminatsız kaldığı; tespit edilmiştir."

Kurumun anlaşmalı olduğu şirketin yetkililerinin İngiliz Marks and Spencer mağazasından yaptığı alışverişlerin (iç çamaşırı dahil) ücretlerinin de Emekli Sandığı'na yüklendiği de ortaya çıkarıldı.

Bakımevlerine İhalesiz 'iş' vermişler

Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü'ne bağlı İstanbul-Etiler ve İzmir Narlıdere Huzurevleri'nin işletilme yöntemleri de Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu müfettişlerinin hazırladığı raporda sorgulandı. Raporda, bakımevleriyle ilgili hizmetlerin ihalesiz bir şekilde verildiği ve Sandık mülkiyetindeki otellerin işletilmesinde şirketlerin aracı olarak görevlendirildiği belirtildi. Raporda, "Otellerin vakıf şirketi aracılığıyla ve huzurevlerinin fiilen vakıf şirketince yönetilmesi dışında 'Sandık'ın bir kısım başka hizmetleri de yine Sandık Personel Vakfı'nın iştiraki konumundaki başka şirketlere yaptırılmıştır. Bu durumu, 'Kamu kurum ve kuruluşları bünyelerinde kurulu personel vakıflarından ilansız ve ihalesiz hizmet temin edemezler' kuralını getiren Başbakanlığın genelgesiyle bağdaştırmak mümkün olmadığı gibi hizmetlerin ihalesiz ya da teklifsiz yaptırılabilmesine cevaz vermeyen Sandık mevzuatıyla da açıklayabilme imkanı yoktur" denildi.

Keyfi harcamalar yapmışlar

Kurumun, otellerin sözleşmelerinin incelenmesi için Emekli Sandığı Hukuk Müşavirliği'nde avukat varken, özel bir hukuk bürosuyla anlaştığı ve bu anlaşmanın keyfi harcamalara neden olduğu belirtildi. Hukuk şirketi bir Türk firması olduğu halde bütün ödemelerin dolarla yapıldığı ve ücretlerin saat başı 300 dolar olarak belirlendiği anlaşıldı. Emekli Sandığı'nın usûlsüz işlemlerle zarara uğratılmasında Genel Müdür Naci Yatbaz'ın da sorumluluğunun bulunduğu ileri sürüldü. Yatbaz'ın 1994'ten bu yana kurumun genel müdürlüğünü yürüttüğü, bu yönüyle kurumda en uzun süre görev yapan müdürlerden biri olduğu öğrenildi.